Is het bedje van Macron in het Elysée al gespreid?
Sinds de presidentsverkiezingen van 1965, de eerste in de Vijfde Republiek geïnstalleerd door generaal Charles de Gaulle, wordt het Franse staatshoofd rechtstreeks verkozen door het volk. Wie verkozen wil worden, moet een absolute meerderheid behalen, meer dan 50 procent. Lukt dat niet in een eerste ronde, dan volgt een tweede ronde met de twee beste kandidaten.
Is de score voor een kandidaat in de eerste ronde bepalend voor het resultaat in de tweede? Met andere woorden, is de kandidaat die de meeste stemmen haalt in de eerste ronde, ook degene die later effectief zijn intrek neemt in het Elysée? Niet noodzakelijk, zo leert de geschiedenis ons. In de afgelopen decennia haalde de kandidaat met de tweede score het drie van de negen keer alsnog: in 1974, 1981 en 1995.
Emmanuel Macron kan puur op basis van de cijfers in de eerste ronde dus niet noodzakelijk op beide oren slapen. Ook de extreemrechtse Marine Le Pen als uitdager biedt niet noodzakelijk "zekerheid" voor Macron. Het merendeel van de verliezers roept nu dan wel op om voor Macron te kiezen op 7 mei, tégen Le Pen, het lijdt geen twijfel dat Le Pen voor elke stem zal strijden. Campagne voeren blijft de leuze.
1965: De Gaulle versus Mitterrand
Een weinig verrassend resultaat bij de eerste rechtstreekse presidentsverkiezingen in de Vijfde Republiek. Stichter Charles de Gaulle haalde het met de spreekwoordelijke vinger in de neus van zijn linkse uitdager François Mitterrand.
De twee best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Charles de Gaulle |
Union pur la nouvelle république | 44,65% |
François Mitterrand | Union de la gauche | 31,75% |
De tweede ronde:
Charles de Gaulle |
Union pur la nouvelle république |
55,20% |
François Mitterrand | Union de la gauche | 44,80% |
1969: Pompidou versus Poher
Ook nu was het verschil tussen de twee kandidaten erg groot. George Pompidou, opvolger van De Gaulle, kon profiteren van diens erfenis en zette de linkse Alain Poher met gemak opzij.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Georges Pompidou | Union pour la défense de la République | 44,47% |
Alain Poher | Centre démocrate | 23,31% |
De tweede ronde:
George Pompidou |
Union pour la défense de la République | 58,21% |
Alain Poher | Centre démocrate | 41,79% |
1974: Mitterrand versus Giscard d'Estaing
De verkiezingen in 1974 leken te wijzen op een herhaling van de eerdere scenario's: een groot verschil tussen de twee beste kandidaten in de eerste ronde. De tweede ronde schudde de kaarten echter door elkaar. François Mitterrand zag zijn ruime voorsprong niet verzilverd en moest de eer laten aan Valéry Giscard d'Estaing. Al was het verschil tussen beide heren maar nipt.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
François Mitterrand | Union de la gauche | 43,25% |
Valéry Giscard d'Estaing | Républicains indépendents | 32,60% |
De tweede ronde:
Valéry Giscard d'Estaing | Républicains indépendents |
50,81% |
François Mitterrand | Union de la gauche | 49,19% |
1981: Giscard d'Estaing versus Mitterrand
In 1981 nam François Mitterrand revanche voor zijn nederlaag zeven jaar eerder. Hoewel zittend president Valéry Giscard d'Estaing in de eerste ronde meer stemmen haalde dan hij, kon hij toch de winst pakken in de tweede ronde.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Valéry Giscard d'Estaing | Union pour la démocratie française | 28,32% |
François Mitterrand | Parti socialiste | 25,85% |
De tweede ronde:
François Mitterrand | Parti socialiste | 51,76% |
Valéry Giscard d'Estaing | Union pour la démocratie française | 48,24% |
1988: Mitterrand versus Chirac
In 1988 stootte Jacques Chirac voor het eerst door naar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Hij kon echter niet optornen tegen de populariteit van zittend president François Mitterrand, getuige de scores in de eerste en de tweede ronde.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
François Mitterrand | Parti socialiste | 34,10% |
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 19,94% |
De tweede ronde:
François Mitterrand | Parti socialiste | 54,02% |
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 45,98% |
1995: Jospin versus Chirac
De presidentsverkiezingen in 1995 leken op basis van de eerste ronde uit te draaien op een linkse president in het Elysée. Maar Lionel Jospin zag zich in de tweede ronde geklopt door Jacques Chirac, die daarmee aan zijn eerste ambtstermijn als Frans president begon.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Lionel Jospin | Parti socialiste | 23,30% |
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 20,84% |
De tweede ronde:
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 52,64% |
Lionel Jospin | Parti socialiste | 47,36% |
2002: Chirac versus Le Pen
De eerste ronde van de verkiezingen in 2002 leverde een verrassing van formaat op. Jean-Marie Le Pen, van het extreemrechtse Front National, slaagde erin door te stoten naar de tweede ronde, ten koste van PS-kandidaat Lionel Jospin. Politieke krachten in Frankrijk schaarden zich achter tegenkandidaat Jacques Chirac en riepen massaal op om op hem te stemmen. Wat Chirac een monsterscore opleverde.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 19,88% |
Jean-Marie Le Pen | Front National | 16,88% |
Lionel Jospin | Parti Socialiste | 16,18% |
De tweede ronde:
Jacques Chirac | Rassemblement pour la République | 82,2% |
Jean-Marie Le Pen | Front National | 17,8% |
2007: Sarkozy versus Royal
De verkiezingen van 2007 toonden twee nieuwe gezichten: Nicolas Sarkozy en Ségolène Royal, die als eerste vrouw ooit kans maakte om Frans president te worden. Sarkozy haalde in de eerste ronde een ruime voorsprong en zag die ook bevestigd in de tweede.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
Nicolas Sarkozy | Union pour un Mouvement Populaire | 31,18% |
Ségolène Royal | Parti Socialiste | 25,87% |
De tweede ronde:
Nicolas Sarkozy | Union pour un Mouvement Populaire | 53,06% |
Ségolène Royal | Parti Socialiste | 46,94% |
2012: Hollande versus Sarkozy
In 2012 neemt zittend president Nicolas Sarkozy het op tegen François Hollande. De linkse Hollande haalt het in de eerste ronde van Sarkozy, met een kleine voorsprong weliswaar. In de tweede ronde kan Hollande opgelucht ademhalen.
De best scorende kandidaten in de eerste ronde:
François Hollande | Parti Socialiste | 28,63% |
Nicolas Sarkozy | Union pour un Mouvement Populaire | 27,18% |
De tweede ronde:
François Hollande | Parti Socialiste | 51,67% |
Nicolas Sarkozy | Union pour un Mouvement Populaire | 48,33% |