Prins(es), kanunnik en een "karig" loon: 5 weetjes over de Franse president

Hoewel Frankrijk als een strikte lekenstaat bekendstaat, draagt de president als de erfgenaam van de Franse koningen van weleer een resem religieuze eretitels. Zo mag zij of hij haar of zijn opwachting in Rome maken om zich tot ere-kanunnik(es) van de basiliek van Sint-Jan van Lateranen te laten benoemen.

Daarnaast zal zij of hij door haar of zijn verkiezing automatisch ook ere-kanunnik(es) van de kathedraal Notre-Dame-du-Réal in Embrun zijn. Dat is een titel die in 1629 voor het eerst is toegekend aan koning Lodewijk XIII. In principe moet een verkozen president de titel en bijhorende medaille persoonlijk komen ophalen, maar in de Vijfde Republiek hebben enkel Charles de Gaulle (kleine foto) en Nicolas Sarkozy dat gedaan.

Voorts zal de nieuwe president ook ere-kanunnik(es) van de kathedraal van Saint-Jean-de-Maurienne, de kerk van Saint-Hilaire le Grand in Poitiers, de kathedraal Saint-Julien in Mans, de basiliek Saint-Martin in Tours, de kathedraal Saint-Maurice in Angers, de kathedraal Saint-Jean in Lyon, de kathedraal Saint-Etienne in Châlons-en-Champagne en de abdij van Saint-Germain-des-Prés in Parijs zijn. Tot nog toe heeft evenwel geen enkele president deze insignes opgehaald.

Het Ancien Régime achtervolgt de president van Frankrijk op nog andere manieren. Zo is zij of hij co-prins(es) van Andorra samen met de bisschop van Urgell in Spanje.

Naast de officiële residentie het Elysée in Parijs, heeft de president een resem buitenverblijven her en der in Frankrijk ter beschikking. Zo kan zij of hij haar of zijn toevlucht tot het Fort de Brégançon (foto onder) zoeken. Het van oorsprong middeleeuwse gebouw torent hoog op een rots op een schiereiland in de Middellandse Zee uit. In 2014 heeft president François Hollande het fort deels voor het publiek opengesteld, maar zijn opvolger heeft te allen tijde het recht om er haar of zijn intrek te nemen.

(Lees voort onder foto)

De president kan ook verpozen in het hôtel de Marigny, een riant optrekje in de buurt van het Elysée. Het is in 1873 gebouwd voor baron Gustave de Rothschild en is sinds 1972 in handen van de Franse staat. Sindsdien gebruiken Franse presidenten het pand om buitenlandse gasten te slapen te leggen. Zo nam de voormalige Libische dictator Mouammar Kafhafi in december 2007 zijn intrek in het hôtel de Marigny tijdens een diplomatiek bezoek aan Frankrijk. Hij veroorzaakte toen heel wat ophef door met veel bombarie een woestijntent in de tuin op te zetten.

Tot slot kan de president ook een beroep doen op het Pavillon de La Lanterne in Versailles. Het voormalige jachtpaviljoen uit 1787 was sinds 1959 voorbehouden voor de Franse premier, maar in 2007 palmde Nicolas Sarkozy het voor de president in. In ruil stond hij het kasteel en bijhorende domein van Souzy-la-Briche aan de premier af.

De president van Frankrijk verplaatst zich hoofdzakelijk met de wagen. De dienst Mobiliteit van het militaire commando van het Elysée ontfermt zich over een uit de kluiten gewassen wagenpark in dienst van de president.

Het hoeft niet te verbazen dat alle Franse presidenten zich in wagens van Franse makelij laten rondrijden. Zo koos Jacques Chirac achtereenvolgens voor een Renault Safrane, een Peugeot 607 en een Citroën C6.

Nicolas Sarkozy ging aanvankelijk voor een Peugeot 607 Paladine (foto onder) en de Citroën C6 van Chirac. In 2008 schakelde hij over op een verlengde Renault Vel Satis buiten categorie die indien nodig als ambulant kantoor kon dienstdoen, compleet met beveiligde communicatielijnen, audio- en videosysteem en internetverbinding.

(Lees voort onder foto)

Tijdens zijn inauguratieceremonie paradeerde François Hollande in een Citroën DS5 Hybrid4 over de Champs-Elysées in Parijs. Nadien gebruikte hij een andere Citroën DS5 en de Citroën C6 van zijn voorgangers. In september 2016 bestelde het Elysée bijkomend een Renault Espace V.

Naast wagens kan de Franse president desgewenst het vliegtuig nemen. In 2009 en 2010 kocht de bevoegde militaire eenheid ETEC telkens een Falcon ZX die de piloten al snel Carla One zijn gaan noemen. Dat is een verwijzing naar de echtgenote van Sarkozy Carla Bruni en naar Air Force One, het vliegtuig van de Amerikaanse president. De president gebruikt deze toestellen voor korte afstanden.

Voor lange afstanden kan de president plaatsnemen in Air Sarko One, een Airbus A330-200 die ETEC in 2009 van de luchtvaartmaatschappij Air Caraïbes kocht. Daarnaast kan zij of hij vliegen in 2 Falcons 2000LX, 2 Falcons 900 en 3 Super Puma helikopters.

(Lees voort onder foto)

Frankrijk heeft een semi-presidentieel systeem waarbij de president en de premier de uitvoerende macht delen. Toch houdt de president in cruciale domeinen de touwtjes in handen, zeker sinds de installatie van de Vijfde Republiek in 1958.

Zo kan de president zelf haar of zijn premier kiezen, het parlement ontbinden en wetten uitvaardigen. Zij of hij staat aan het hoofd van de strijdkrachten en heeft het laatste woord over het inzetten van nucleaire wapens. Ook op vlak van buitenlands beleid heeft de president een flinke vinger in de pap te brokken.

Meestal kan een Franse president in het parlement rekenen op een meerderheid van haar of zijn partij, maar gezien het om gescheiden verkiezingen gaat, is dat niet altijd zo. Gezien de president altijd een lid van de meerderheid als premier moet aanduiden, kan het bijgevolg gebeuren dat de beide heren of dames tot verschillende partijen behoren. In Frankrijk spreekt men in dat geval van een "cohabitation".

De Vijfde Republiek heeft tot nog toe 3 periodes van "cohabitation" gekend. Tussen 1986 en 1988 moest de socialistische president François Mitterrand met Jacques Chirac een rechtse premier dulden (zie foto onder). Tussen 1993 en 1995 was dat opnieuw het geval toen hij met Edouard Balladur opnieuw een rechtse premier aan zijn zijde kreeg. Tussen 1997 en 2002 was de situatie dan weer net andersom toen Chirac president was en de socialist Lionel Jospin premier.

(Lees voort onder foto)

Tot 2007 verdiende een Franse president ruim 7.000 euro netto per maand. Nicolas Sarkozy trok dit bedrag vervolgens op tot ruim 19.000 euro netto per maand. François Hollande liet dat bedrag in 2012 met 30 procent zakken tot bijna 15.000 euro netto per maand. Daarmee voerde hij een van zijn verkiezingsbeloftes uit.

Naast een nettoloon kan de Franse president rekenen op een residentiepremie van 3 procent en een functiepremie van nog eens 25 procent.

Met een totaal netto basissalaris van dik 180.000 euro behoort de Franse president tot de relatieve kneusjes onder de wereldleiders. Zo heeft de Amerikaanse president recht op een jaarinkomen van zowat 400.000 dollar (373.000 euro). De Duitse bondskanselier kan jaarlijks zowat 260.000 euro op haar of zijn rekening bijschrijven.