Tsjetsjenië lanceert heksenjacht op homoseksuele mannen

In Tsjetsjenië loopt een brutale campagne gericht tegen homoseksuele mannen. Dat bevestigt Human Rights Watch. Homoseksualiteit is altijd al een groot taboe in de autonome Russische deelrepubliek, maar nu sporen de autoriteiten homo's actief op. Tientallen mannen zijn gemarteld.
Copyright 2016 The Associated Press. All rights reserved.
De autoritaire Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov (archieffoto).

Tsjetsjenië is dezer dagen meer dan ooit de hel op aarde voor homoseksuele mannen. Hun geaardheid was sowieso al een aanleiding voor sociale uitsluiting, gratuit geweld en zelfs moord, maar nu gaan de autoriteiten nog een stap verder door actief op hen te jagen.

Concreet zijn de voorbije weken zeker 100 mannen opgepakt omdat ze homo zijn of omdat de autoriteiten vermoeden dat ze het zijn, zo meldt de onafhankelijke Russische krant Novaya Gazeta. Ze zijn opgesloten in kampen waar folteringen en andere mishandelingen plaatsvinden. 3 mannen zouden zijn omgekomen.

Tsjetsjenië is een autonome republiek binnen Rusland die bekend staat als uiterst conservatief. Al meer dan tien jaar zwaait Ramzan Kadyrov met de steun van de Russische president Vladimir Poetin de plak als autoritaire leider. Hij tolereert geen enkele vorm van dissidentie en noemde prostitutie, drugs en homoseksualiteit eerder "het vergif van onze tijd".

(Lees voort onder foto)

AP2011

"Mannen zijn meer dood dan levend naar hun familie teruggekeerd"

Human Rights Watch Rusland bevestigt de berichten van Novaya Gazeta. "Al verschillende weken loopt een brutale anti-LGBT-campagne (lesbian, gay, bisexual, transgender) in Tsjetsjenië", schrijft programmadirecteur Tanya Lokshina.

"De autoriteiten en veiligheidsagenten onder de controle van de meedogenloze leider Kadyrov hebben tientallen mannen opgepakt op verdenking van homoseksualiteit. Ze hebben hen gemarteld en vernederd. Sommige mannen zijn verdwenen. Anderen zijn meer dood dan levend naar hun families teruggekeerd. Minstens 3 mannen zijn gestorven sinds de campagne begon."

"Mensen die niet in onze republiek wonen, kan je niet vervolgen"

De Tsjetsjeense autoriteiten doen het nieuws af als volslagen nonsens. Omdat Novaya Gazeta op 1 april met het nieuws uitpakte, noemt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken het niet meer dan een aprilgrap.

Een woordvoerder van Kadyrov heeft het over "absolute leugens en desinformatie" en ontkent in een adem dat überhaupt homoseksuele mannen in Tsjetsjenië wonen. "Je kan mensen die niet in onze republiek wonen niet vervolgen en vasthouden", zegt hij aan het persagentschap Interfax. "Als ze al zouden bestaan, zouden de autoriteiten zich sowieso niet met hen moeten bezighouden omdat hun familieleden hen ergens heen zouden sturen waarvan iemand niet terugkeert."

"Moeilijk te overschatten hoe kwetsbaar homoseksuelen in Tsjetsjenië zijn"

Ook Poetin zelf heeft al gereageerd bij monde van zijn woordvoerder Dimitri Peskov (kleine foto). Hij zegt dat het Kremlin zich niet van de situatie bewust was, maar dat de autoriteiten de mediaberichten zullen onderzoeken. Hij raadde slachtoffers van de campagne voorts aan een klacht in te dienen en de daders voor de rechter te dagen.

Human Rights Watch Rusland reageert meewarig op die suggestie omdat Peskov nalaat bescherming te garanderen voor wie dat doet. In Tsjetsjenië heerst een waar angstklimaat onder homoseksuele mannen, zegt Lokshina. "Zelfs anoniem durven ze hun verhaal niet meer aan journalisten te doen. Een officiële klacht indienen, is extreem gevaarlijk omdat wraak van de lokale autoriteiten praktisch onvermijdelijk is."

"We hebben bewijzen van talrijke gevallen die aantonen welk lot mensen te wachten staat die doen wat Peskov voorstelt. Daarom stappen slachtoffers van foltering en andere vreselijke geweldsdaden zelden naar het gerecht. Als ze het al doen, trekken ze hun klacht onder druk weer in. Het gaat dan om doodsbedreigingen tegen hen of tegen hun familie."

"Het is moeilijk te overschatten hoe kwetsbaar homoseksuelen in Tsjetsjenië zijn waar homofobie extreem en alomtegenwoordig is. Homoseksuelen lopen risico op vervolging door de autoriteiten, maar even goed op "eremoorden" door hun eigen verwanten omdat ze de familie-eer zouden besmeuren."

Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

"Spugen in ons gezicht, onze tradities en onze gewoontes"

Ook andere mensenrechtenorganisaties in Rusland krijgen alarmerende berichten uit Tsjetsjenië. Net omdat homoseksualiteit daar zo'n groot taboe is, zijn die vaak uit tweede of derde hand en moeilijk na te trekken. In een poging enige soelaas te brengen, heeft het Russian LGBT Network een zogenoemde hotline geopend voor slachtoffers van het geweld.

Van hun eigen mensenrechtenraad in Tsjetsjenië hoeven ze in elk geval geen hulp te verwachten. Voorzitter Heda Saratova noemt de berichten over de campagne "spugen in ons gezicht, onze tradities en onze gewoontes" in een gesprek met CNN. "Zelfs als mensen met een niet-traditionele seksuele oriëntatie in onze maatschappij wonen, zouden we daar niks over weten. Ze willen hier parades houden. Dat is gewoon absurd."

Het is zeer de vraag of en hoe Moskou deze kwestie zal aanpakken. Ook elders in Rusland zijn de LGBT-rechten ernstig gefnuikt, niet het minst door de beruchte wet die Poetin in 2013 tekende en die openlijke discussie over of "promotie" van homoseksualiteit in de buurt van kinderen strafbaar stelt.

Meest gelezen