Wat u moet onthouden van het grote Franse presidentieel debat

In Frankrijk hebben de vijf belangrijkste presidentskandidaten het tegen elkaar opgenomen in een groot televisiedebat op TF1. De campagne werd de laatste tijd getekend door schandalen, maar tijdens het debat hebben de kandidaten elkaars ideeën bekampt. Daarbij kwam de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon spitanter uit de hoek dan PS'er Benoît Hamon. FN-frontvrouw Marine Le Pen probeerde centrumkandidaat Emmanuel Macron weg te zetten als een nietsnut. En François Fillon kon het opnieuw over de inhoud hebben en niet over het schandaal rond zijn vrouw.

Het was een onuitgegeven debat in Frankrijk: nog nooit hadden de verschillende presidentskandidaten het op televisie tegen elkaar opgenomen voor de eerste ronde van de verkiezingen. De moderatoren van TF1 hadden kennelijk wat moeite met dat unicum; ze slaagden er namelijk niet in om echt te modereren, waardoor het debat uitliep en ruim drie uur in beslag nam.

Geen woord over Fillons inverdenkingstelling

Voor François Fillon van Les Républicains was het debat een uitgelezen kans om opnieuw zijn programma in de verf te zetten. Los van enkele korte - veelal indirecte - referenties werd er niet gesproken over het schandaal rond de vermeende fictieve parlementaire job van zijn vrouw Penelope. Dat maakt op zich van Fillon al een stukje een winnaar van het debat.

Maar voor de rest kwam hij eerder bleekjes uit het debat. Pas toen het ging over de economie kon Fillon scoren. Hij zag daarbij de kans schoon om Marine Le Pen aan te vallen. "De echte serial killer van onze koopkracht is Marine Le Pen met haar voorstel om uit de euro te stappen."

Le Pen en Macron clashen over de boerkini

In de peilingen liggen Marine Le Pen en Emmanuel Macron allebei aan de leiding. Le Pen probeerde tijdens het debat dan ook om Macron te tackelen. Zo verweet de FN-politica Macron al lachend dat wat hij zegt over de positie van Frankrijk in de wereld lege woorden zijn. "Telkens u het woord neemt, zegt u een beetje van dit en een beetje van dat. Maar we weten niet wat u wilt." Le Pen beschuldigde Macron ook indirect van belangenvermenging. "Ofwel doet u aan laster en eerroof, ofwel moet u naar het gerecht stappen met concrete feiten tegen mij", luidde Macrons repliek. 

Het debat werd levendig toen Le Pen Macron verweet voorstander van de boerkini te zijn. "Enkele jaren gelden was er nog geen boerkini op onze stranden, maar ik weet dat u er voor bent, meneer Macron." Macron repliceerde: "Ik heb geen buikspreker nodig. Als ik iets te zeggen heb, dan zeg ik het duidelijk. De boerkini is een probleem van publieke orde en geen groot theoretisch probleem van laïciteit. Met uw provocaties loopt u in de val en verdeelt u de maatschappij."

Le Pen was traditioneel sterk op "haar" thema's, zoals migratie, veiligheid en anti-Europa. "Als president van de Franse Republiek wil ik geen vicekanselier van mevrouw Merkel zijn", klonk het in een boutade, maar echt scoren deed ze niet, zeker niet op andere thema's. Macron van zijn kant schippert als zelfverklaarde centrumkandidaat tussen links en rechts en dat kwam ook naar uiting in dit debat. Niet zelden zei hij dat hij akkoord ging met een andere kandidaat. Het was voor Macron een eerste keer dat hij deelnam aan een dergelijk debat: door de mand viel hij niet, maar uitblinken zoals op zijn eigen meetings deed hij ook niet.

(lees verder onder tweet)

Links voor Jean-Luc Mélenchon

Ter linkerzijde dingen drie namen voor de stem van de Fransen: de radicaal-linkse Jean-Luc Mélenchon, de PS-kandidaat Benoît Hamon en ook Emmanuel Macron. Hamon probeerde tijdens het debat duidelijk te maken dat een stem voor zijn kandidatuur wel degelijk nuttig is, in tegenstelling tot wat de peilingen zouden doen geloven.

Hamon probeerde Macron te doen wankelen met een pertinente vraag over de financiering van diens campagne. "Kunt u garanderen dat u geen geld heeft ontvangen van bonzen uit de industriële wereld waaraan u zich dan zou moeten binden?" Het - magere - antwoord van Macron: "Ik doe geen identiteitscontroles". Het gebikkel tussen de PS'er en de ex-PS'er was een voorzet voor Jean-Luc Mélenchon; "Er zou hierover een debat binnen de PS moeten gebeuren", zei de radicaal-linkse kandidaat. Hilariteit in de studio, want een duidelijke steek naar het recente PS-verleden van Macron.

En zo gaf Mélenchon gedurende het debat nog een aantal spitante opmerkingen. Hij kon zijn programmavoorstellen ook beter uit de doeken doen dan Hamon, die hij op die manier een stuk heeft weggeduwd. Hamon pleit bijvoorbeeld voor een universeel inkomen. "Briljant idee", oordeelde Mélenchon. "Maar het is te vroeg daarvoor. Op dit moment ben ik er voor dat mensen betaald worden om te werken of te studeren, of dat ze een gepaste uitkering krijgen."

(lees verder onder tweet)

Wie heeft gewonnen?

De vraag van 1 miljoen: wie heeft het presidentiële debat nu gewonnen? Als het van de kijkers van de Franse commerciële nieuwszender BFM TV afhangt, is dat Emmanuel Macron. Andere enquêtes zetten Jean-Luc Mélenchon met stip op nummer 1.

De Franse politiek journalist Christophe Barbier geeft de kandidaten punten. Ook bij hem zijn Mélenchon en Macron aan elkaar gewaagd met elk 14/20. De andere kandidaten volgen: Fillon (12/20), Hamon (11/20), en Le Pen (9/20).

Voor journalist Pierre Briançon van het politieke blad Politico Europe heeft Mélenchon in elk geval Hamon uit de kant geduwd en bewijst het debat dat Fillon niet politiek dood is. Le Pen kon volgens hem niet scoren en Macron heeft nog wat werk aan de winkel.

(Foto van links naar rechts: Hamon, Fillon, Macron, Mélenchon en Le Pen).

Meest gelezen