"Waarom Geert Wilders wel degelijk de grote winnaar is"

De PVV van Geert Wilders werd bij de Nederlandse parlementsverkiezingen niét de grootste partij. "Een nederlaag voor Wilders en een overwinning op het populisme", klonk het in heel wat analyses. Maar is dat wel zo? "Ik zou willen dat het waar was", schrijft de Nederlandse journalist Rutger Bregman op Decorrespondent.nl. "Maar laten we eerlijk zijn: Geert Wilders heeft deze verkiezingen wel degelijk gewonnen. Hij is de meest invloedrijke politicus van de afgelopen 15 jaar."

"Politiek gaat niet over zeteltjes en poppetjes, maar over ideeën. Met welke ideeën regeer je een land?", vertelt Bregman aan onze redactie. "Als je dan uitzoomt en bekijkt welke ideeën de afgelopen vijftien jaar in opmars zijn, dan zijn het allemaal ideeën uit rechts-populistische hoek."

Bregman (zie foto in tekst) wijst de liberale VVD van premier Mark Rutte en het christendemocratische CDA met de vinger. "Zij bedrijven tegenwoordig een politiek die 15 jaar geleden ondenkbaar zou zijn geweest en doen uitspraken die ik niet bepaald liberaal of christendemocratisch zou noemen."

"Stel je voor dat iemand uit de jaren tachtig in een tijdmachine was gestapt en de afgelopen campagne had gevolgd. Stel je voor hoe groot de verbazing - of beter gezegd: ontzetting - zou zijn geweest. Mark Rutte die bijvoorbeeld zegt dat hij het begrip multiculturele samenleving haat... We weten allemaal waar ze die taal hebben geleerd." 

De "zusterpartijen" van de PVV

Volgens Bregman begon het in Nederland allemaal na de aanslagen van 9/11 en met de komst van Pim Fortuyn. De afgelopen 15 jaar komt de invloed zonder twijfel echter van Geert Wilders. "Fortuyn was in veel opzichten veel gematigder dan Wilders, en Wilders zelf radicaliseert ook verder. Elke keer wordt de temperatuur iets hoger gedraaid."

En de klassieke partijen volgen, zo stelt Rutger Bregman vast. "Wilders heeft dan wel geen 40 zetels, maar zijn PVV is wel de tweede partij. De VVD is de grootste en het CDA is gedeeld derde. Ik zie daarin een trend. Politicoloog Armen Hakhverdian merkt wat dat betreft treffend op: "Als je hun liberale en christendemocratische zusterpartijen meerekent heeft de PVV toch een aardige verkiezingsuitslag neergezet"."

"Wilders is meest invloedrijke politicus van voorbije 15 jaar"

Geert Wilders is volgens Bregman dan ook zonder twijfel "de invloedrijkste politicus van de afgelopen vijftien jaar". "En dat zonder dat hij ook maar een moment in een regering heeft gezeten. Mensen wennen ook aan het discours. Eerst zijn ze gechoqueerd, maar daarna zeggen ze dat het wel meevalt. En dan gaan andere partijen achter de ideeën aan."

Ook elders in Europa zijn er overigens vergelijkbare tendensen, zegt Bregman. "Dit is geen typisch Nederlands fenomeen. Maar Nederland loopt wel wat voorop en het is bij ons wel allemaal wat extremer. Dat komt omdat Geert Wilders zo radicaal is."

"GroenLinks moet niét mee regeren"

Niet alleen Wilders won zetels. Ook aan de andere kant van het politieke spectrum waren er winnaars, meer bepaald GroenLinks. Bregman raadt die partij echter aan om niet mee te regeren. "Na verkiezingen zie je vaak dat partijen in de coalitie willen komen om invloed te hebben. Maar je kan op verschillende manieren politieke invloed hebben. En soms ben je in een coalitie helemaal niet invloedrijk omdat je veel water bij de wijn moet doen."

GroenLinks moet volgens journalist Bregman in die zin lessen trekken van de PvdA, de socialistische regeringspartij die een historisch verlies heeft geleden. En van Wilders, die van langs de kant zijn invloed heeft doen gelden. Ook de Partij voor de Dieren - die ook zetels won bij de recente verkiezingen - kan GroenLinks helpen om meer invloed te verwerven in het politieke discours in Nederland, denkt Bregman.

"Een belangrijke reden waarom links in heel Europa verzwakt is, is omdat de communisten er niet meer zijn. Die trokken de boel hun kant op waardoor de sociaaldemocraten scherp werden gehouden. Die druk is er nu niet meer. Er moet aan die zijde dus iets nieuw radicaals opkomen. De Partij voor de Dieren kan - met zijn totaal andere wereldbeeld - die rol gaan spelen."

Journalist, historicus en opiniemaker Rutger Bregman schreef zijn analyse over de Nederlandse verkiezingen neer voor het Nederlandse journalistieke platform Decorrespondent.nl. U kunt zijn tekst via deze link lezen.

Van Grieken: "Onze thema's zijn de echte overwinnaar"

Tom Van Grieken, voorzitter van Vlaams Belang, komt enigszins tot dezelfde conclusie als Rutger Bregman. "Als ik de lijsttrekker van het CDA hoor zeggen dat hij minder migratie wil of Rutte van de VVD die zegt "Doe gewoon of rot op"... Misschien is de echte overwinning wel die van de thema's die partijen als de onze op de kaart hebben gezet", aldus Van Grieken gisteravond in "Terzake". 

Meest gelezen