Drie legers strijden om machtsvacuüm na IS in Syrië op te vullen

In het noorden van Syrië rukken drie legers met tegenstrijdige belangen op om het machtsvacuüm op te vullen dat de zo goed als verslagen terreurgroep IS daar laat. De Syrische Koerden gesteund door de VS, rebellen gesteund door Turkije en het Syrische regeringsleger met de Russen beloeren elkaar nabij de stad Manbij. Een riskant geopolitiek spel.

VRT-defensiespecialist Jan Balliauw zei gisteravond in "Terzake" dat het nu zo goed als zeker is dat terreurgroep IS op het terrein verslagen zal worden. Die groep wordt nu langs alle kanten aangevallen, maar tegelijk is er niets voorzien over wat er nu moet gebeuren na IS.

Vorige zomer werd de terreurgroep IS uit Manbij verjaagd door de Syrisch-Koerdische militie YPG. Die controleert nu een groot deel van het noordoosten van Syrië en heeft daar een autonoom gebied uitgeroepen, in samenwerking met lokale Arabische en Assyrische milities.

Sindsdien wordt Manbij gecontroleerd door een Militaire Raad, die echter nauw aanleunt bij de Syrische Koerden. Die krijgen voluit de steun van de Verenigde Staten, via luchtaanvallen, maar ook door "special forces". Zo zijn zopas 400 Army Rangers met zware 155 mm houwitsers aangekomen om die Syrisch-Koerdische bondgenoten te ondersteunen.

Die coalitie rukt nu op naar al-Raqqa, zowat de hoofdstade van IS in Syrië. De verovering van Raqqa zou een belangrijke strategische en symbolische opsteker zijn voor de Syrische Koerden. 

Vanuit het noordwesten naderen echter Syrische rebellen gesteund door Turkije. Ankara wil via die groepen verhinderen dat de Syrische Koerden een autonome deelstaat zouden uitroepen in het noorden van Syrië en eist dat de Syrische Koerden Manbij en het gebied ten westen van de Eufraat prijsgeven.

Om het nog complexer te maken naderen vanuit het zuidwesten het Syrische leger en Russische bondgenoten. Ook die hebben hun eigen agenda.

Gordiaanse knoop rond Manbij

Tussen die drie oprukkende legers dreigt nu een erg complexe en onvoorspelbare situatie. Zo hebben de Koerden een deel van hun gebied overgedragen aan het Syrische leger dat op die manier een buffer vormt tussen Manbij en de pro-Turkse rebellen.

Het uitbreken van gevechten tussen die vier legers en twee rebellengroepen is geen onmogelijkheid, waarschuwt Jan Balliauw. De grote landen waren vooral bezig met het verslaan van IS en hebben tot nu toe weinig energie gestoken in het voorbereiden van wat er moest gebeuren als IS verslagen was.

Gezien de erg tegenstrijdige belangen van die legers -en de aanwezigheid van zowel Amerikaanse, Russische als Turkse troepen- zijn de risico's nu wel erg groot. Wel is er onlangs in de Turkse stad Antalya overleg geweest tussen topmilitairen uit de VS, Rusland en Turkije.

Wat vervangt er dan IS?

Balliauw vindt het ook verontrustend dat er geen politiek scenario is voor de uitschakeling van IS. Dat houdt het risico in dat er uit de brokstukken van die terreurgroep op termijn een nieuw IS of een andere en misschien nog ergere jihadistische terreurgroep zou opstaan.

Dat was eerder ook het geval na de uitschakeling van Al Qaeda in Irak tien jaar geleden waaruit later IS is gegroeid, mede ook door de chaos in dat land.

In Syrië is er tot nu toe nog altijd geen zicht op een politieke oplossing en vooral de onenigheid over de positie van de Syrische leider Bashar al-Assad staat dat die oplossing mee in de weg.

Meest gelezen