Groeten uit Gouda: Rutte krijgt goed rapport, maar...

Sinds oktober 2010 is hij minister-president van Nederland: Mark Rutte van de VVD. Net als vele andere Europese leiders moest hij zijn land eerst door economisch moeilijke tijden loodsen en vervolgens ook door een vluchtelingencrisis. De meeste Gouwenaars die wij aanspreken, vinden dat hij zeker dat eerste goed heeft aangepakt. “Je hoort vaak dat het beter is gegaan”, zegt een jonge ober, “al weet ik niet of dat door Rutte komt of door de economie zelf die is aangesterkt.”

Ook een vijftiger die zichzelf als zwevende kiezer omschrijft (kleine foto), looft Rutte om zijn verwezenlijkingen op economisch vlak. “Het was een klus die moest worden geklaard”, zegt hij. “Over wat hij op sociaal vlak heeft gedaan, heb ik meer twijfels. Maar goed, daaraan kunnen we de komende jaren aan werken. Eerst de economie, eerst het brood. Dan komt de rest vanzelf.”

Anderen roemen Rutte dan weer omdat hij goed de rust weet te bewaren. “Hij weet de boel bijeen te houden”, valt meer dan eens als commentaar. “Hij probeert boven de zaken te staan”, meent een vrouw van een eind in de dertig. “Dat lukt niet altijd, maar hij probeer het wel. En hij kan goed lachen. Dat is volgens mij een positief punt.”

Een gelovige jongeman ziet het helemaal anders. “Ik vind dat Rutte luid roept en tegelijk veel zaken uitstelt. Als iemand hem terechtwijst over wat hij niet doet, dan lacht hij het weg. Hij heeft een eeuwig vaag glimlachje.”

Ook een vrouw van middelbare leeftijd moet niet van zijn glimlach weten (kleine foto). “Ik vind hem een beetje te blij. Hij draait alles om en hangt overal een positief labeltje aan. Dat begint me wel eens te irriteren. Zo leuk is het allemaal niet.” Een iets oudere man treedt haar bij. “Ik vond hem niet direct”, zegt hij. “Hij ging er altijd omheen en zocht overal vriendjes. Ik kan niet zeggen dat hij veel heeft gepresteerd, al vindt hij zelf van wel.”

Rutte krijgt ook op andere punten kritiek. Zo hekelt een oudere vrouw met lange grijze haren de gevolgen van de boringen naar gas in Groningen en meent ze dat ouderen er slechter voor staan. Een andere vrouw van middelbare leeftijd stelt dat Rutte een verkiezingsbelofte heeft verbroken door de pensioenleeftijd naar 67 jaar op te trekken.

Opvallend: naast de mensen die het beleid van Rutte afkeuren, vinden ook velen die hem wel appreciëren dat hij beter plaats ruimt voor een nieuwe minister-president. “We willen een frisse wind”, zeggen voor- en tegenstanders in koor.

Over wie zijn plaats moet innemen, lopen de meningen uiteen. Alexander Pechtold van D66, Sybrand Buma van het CDA, Jesse Klaver van GroenLinks, Lodewijk Asscher van de PvdA, Emile Roemer van de SP en Marianne Thiemen van de Partij voor de Dieren: allemaal passeren ze de revue. Tegelijk heerst gelatenheid. “Ik heb laatst de tv-debatten gezien, maar ik vond niet dat iemand er uit sprong”, zegt een man van middelbare leeftijd (kleine foto).

Over een iets zijn de meesten het eens: Geert Wilders van de PVV is niet geschikt als minister-president. “Wilders vind ik echt niks”, zegt de gelovige jongen van daarnet. “Zijn manier van aanpakken, het wegzetten van groepen, het veralgemenen van problemen… Zijn partijprogramma bestaat uit 1 A4’tje waarop hij enkel de problemen benoemt, maar geen enkele oplossing biedt. Hij kan wel zeggen dat het allemaal niet werkt en dat het allemaal kut is, maar ik hoor hem nooit zeggen hoe hij het gaat oplossen.”

“Hij is geen partij en bovendien weet hij op een heel slimme manier zijn verantwoordelijkheid te ontlopen”, zegt de vrouw met de lange grijze haren (kleine foto). “Bij vraaggesprekken op de tv of op de radio krijgt hij telkens een uitnodiging, maar die slaat hij af of hij trekt zich terug.”

Drie jongelui van allochtone origine moeten evenmin iets van Wilders weten. “Hij maakt te veel racistische opmerkingen”, zegt een van hen. “Hij heeft een slechte invloed en brengt hatelijke commentaren op gang. Dat leidt tot racisme en ruzie en dat is niet goed voor de samenleving.” Hoe ziet Nederland eruit als Wilders het tot minister-president schopt? “Allemaal grijze wolken.”

Een vrouw die eveneens van allochtone origine is en die naar eigen zeggen al 23 jaar in Nederland woont, toont zich dan weer een grote fan van Wilders. Nochtans kan ze hem niet bij naam noemen. “Ik bedoel die meneer met de blonde haren.”, zegt ze met een licht accent. “Met hem zouden inbraken en diefstallen verminderen”, meent ze. “We zouden minder problemen hebben in Nederland. Hij maakt het land schoon. Buitenlanders die het niet goed doen, weg ermee. Terug naar hun eigen land.”

Haar vriendin reageert genuanceerder (kleine foto). “Mensen krijgen kansen om hier te komen wonen. Als ze fouten maken, moeten ze terugkeren. Maar iemand die hier al jaren woont of is geboren, moeten we niet terugsturen.” Ze betwijfelt voorts dat Wilders het land zal kunnen verenigen. “Veel bevolkingsgroepen zijn tegen hem. Hij zou wel eens een burgeroorlog kunnen uitlokken en met zijn uitspraken zouden andere landen ons kunnen aanvallen.”

Velen lijken zich vooral aan de stijl en de taal van Wilders te storen. “Hij past perfect in het plaatje van het populisme”, zegt een man van rond de 30 die net de bib binnenstapt. “Hij doet me denken aan Donald Trump en dat maakt me bang. Hij blaast hoog van de toren en schreeuwt hard, maar welk effect heeft dat? Brengt het iets positiefs teweeg? Ik vraag het me oprecht af. Ik denk het niet.”

Toch laten ook de tegenstanders van Wilders zich opvallend positief uit over sommige van zijn standpunten. Zo is een andere ober (kleine foto) die aangeeft op de SP te zullen gaan stemmen helemaal gewonnen voor het idee van Wilders om meer referenda te organiseren. “Zijn grove taal over vluchtelingen en allochtonen schopt dan weer tegen het verkeerde been. Een combinatie van de PVV en andere partijen zou misschien goed zijn, maar dat zal niet gebeuren want niemand wil met hem samenwerken.”

“Met veel dingen die Wilders aanroept, ben ik het eens”, zegt de vrouw die betreurt dat ze tot haar 67e moet werken. “Hij benoemt het allemaal, maar hij komt niet met oplossingen. Nederland is vol, daarover ben ik het met hem eens. Toen hij dat jaren geleden zei, stond heel het land op zijn kop. Intussen zeggen wel meerdere partijen dat.”

“Wilders is te extreem, hoewel hij best wel goeie ideeën heeft”, zegt een zestiger. “Veel oudere Nederlanders die altijd keihard hebben gewerkt, moeten nu van een minimumpensioentje rondkomen en in oude huizen wonen. De vluchtelingen die komen, krijgen meteen een huis. Op zich heb ik daar geen moeite mee, maar eerst zitten er 4 in en later 12 en dan breken ze de boel af. Dat kan niet.”

Deze en andere reacties hebben we gebundeld in een korte montage die u hieronder kan bekijken. Wie de verkiezingen wint of verliest, weten we op 15 maart. Dan vinden in Nederland Tweede Kamerverkiezingen plaats, vergelijkbaar met de verkiezingen voor de Kamer in België. Net als bij ons is het op basis van die uitslag dat de formatie van een nieuwe regering tot stand moet komen.