"Syrische regime hing 13.000 gevangenen op in Saydnaya-gevangenis"

Volgens het rapport "Human slaughterhouse: Mass hangings and extermination at Saydnaya prison, Syria" werden in de Saydnaya-gevangenis tussen 2011 en 2015 routineus en massaal buitengerechtelijke executies gepleegd. Elke week, en dikwijls twee keer per week, werden tientallen gevangenen opgeknoopt, soms tot vijftig mensen in één keer. Amnesty heeft sterke aanwijzingen dat dit ook vandaag nog gebeurt, hoewel de organisatie na 2015 geen bewijzen meer heeft. Het gaat om de typische profielen, zoals demonstranten, journalisten, advocaten, dokters en humanitaire medewerkers. 

Geen van de gevangenen die werden veroordeeld heeft een echt proces gekregen, of iets wat daar op lijkt. Voor ze worden opgehangen, ondergaan slachtoffers een vluchtig verhoor voor een zogenaamd Militair Veldtribunaal. Deze zittingen zijn zo summier en willekeurig dat ze niet beschouwd kunnen worden als een juridisch proces, zegt Amnesty.

"Na 2 à 3 minuten worden ze ter dood veroordeeld", legt Lore Van Welden van Amnesty uit in "De ochtend". "Pas op het moment dat ze de strop over de hals gehangen krijgen, weten ze effectief dat ze geëxecuteerd gaan worden. In de namiddag worden ze uit hun cel gehaald en krijgen ze te horen dat ze naar een burgergevangenis gebracht zullen worden. Daarop denken ze dat ze misschien in een betere situatie gaan terechtkomen. Maar niets is minder waar. Ze worden naar de kelder gebracht, waar ze eerst uren gefolterd worden. Daarna worden ze naar een kelder in een ander deel van de gevangenis gebracht en daar worden ze opgehangen. Vaak sterven ze niet onmiddellijk omdat ze niet genoeg wegen."

Het rapport toont daarnaast aan dat de regering bewust onmenselijke levensomstandigheden creëert voor de gedetineerden in de Saydnaya-gevangenis. Gevangenen worden herhaaldelijk gefolterd en er worden hen systematisch voedsel, water, medicijnen en medische zorg ontzegd. Volgens Amnesty heeft dit "uitroeiingsbeleid" al aan massa's gedetineerden het leven gekost.

De bevindingen in het rapport zijn gebaseerd op een intensief onderzoek van december 2015 tot december 2016. Daarbij werden 84 getuigen geïnterviewd (lees hieronder), onder wie voormalige gevangenisbewakers en andere personeelsleden van Saydnaya, gevangenen, rechters en advocaten, en nationale en internationale experts in detentie in Syrië.

"Er zijn niet veel mensen die uit die hel weg geraken, maar bijvoorbeeld in het kader van een gevangenenruil of wanneer de familie grote sommen geld kan neertellen, kan het wel en kunnen ze het verhaal van Saydnaya vertellen", zegt Van Welden. 

De 21-jarige Omar Alshogre (foto boven) woont intussen in Stockholm in Zweden (foto links). Tot juni 2015 zat hij in de gevangenis van Saydnaya. Hij ontsnapte er op het nippertje aan een executie, maar hoorde wel hoe andere mannen weggebracht werden. De foto rechts dateert van juli 2015, een maand nadat hij uit de gevangenis geraakt was. 

"Ze bleven daar 10 à 15 minuten hangen. Sommigen stierven niet omdat ze te licht waren. Bij de jonge mensen kon hun gewicht hen niet doden. De assistenten van de officieren moesten hen naar beneden trekken en hun nek breken" (voormalige rechter die de executies zag)

"Als je je oor op de grond legde, kon je een geluid horen dat op rochelen leek. Dat duurde zo'n 10 minuten. Wij sliepen boven het geluid van mensen die aan het stikken waren. Toen was dat normaal voor mij." (Hamid, een voormalige officier die gevangen zat in Saydnaya)

"Het slaan was intens. Het was alsof ze een nagel hadden en die telkens opnieuw in een rots probeerden te slaan. Het was onmogelijk, maar ze bleven voortdoen. Ik hoopte dat ze gewoon mijn benen zouden amputeren in plaats van te blijven slaan. (Sameer, een ex-gevangene beschrijft het misbruik)

Deze praktijken zijn niks minder dan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Ze worden uitgevoerd met instemming van de hoogste niveaus binnen de Syrische regering, zegt Amnesty.

"De gruweldaden die in dit rapport worden beschreven, leggen een verborgen, weerzinwekkende campagne bloot die goedgekeurd is door de hoogste kringen in de Syrische regering en die bedoeld is om elke vorm van verzet onder de Syrische bevolking te breken", zegt Lynn Maalouf (foto in tekst) van Amnesty International in Beiroet. "We vragen de Syrische autoriteiten om onmiddellijk te stoppen met deze buitengerechtelijke executies, folteringen en onmenselijke behandeling in de Saydnaya-gevangenis en alle andere regeringsgevangenissen."

Amnesty vraagt ook de internationale gemeenschap om dringend stappen te ondernemen. "De VN-Veiligheidsraad moet krachtig optreden. Ze kan deze verschrikkelijke misdaden niet negeren en moet een resolutie goedkeuren, waarin ze eist dat de Syrische regering haar gevangenissen openstelt voor internationale waarnemers. De Mensenrechtenraad van de VN moet onmiddellijk een onafhankelijk onderzoek gelasten naar deze ernstige schendingen van het internationale recht", aldus nog Maalouf.