Stellen de Franse socialisten hun hoop op "de Franse Bernie Sanders"?

Al tijdens zijn studentenjaren rolde Benoît Hamon (°1967) binnen in het politieke engagement. In 1986 stond hij op de barricades tegen een onderwijshervorming van de toenmalige regering-Chirac, jaren later - in 2014 - werd hij zelf minister van Onderwijs. Daartussen is Hamon de eerste voorzitter van de jongerenafdeling van de Franstalige socialisten geweest, raadgever over jongerenkwesties voor toenmalig partijvoorzitter Lionel Jospin en later ook nog woordvoerder van de PS.

Een man die tot nu dus nooit iets anders heeft gekend dan politiek. Hij zit in een "politieke bubbel", noemen sommigen het. Critici beweren dat Benoît Hamon in die "zeepbel" nooit een "echte job" heeft gedaan. "Welke ondernemer zal hij ooit kunnen overtuigen?", klinkt het vanuit die hoek. Tegelijk is die bubbel de sterkte van Hamon. Van daaruit heeft hij zich binnen zijn partij kunnen ontwikkelen tot een ideeënmachine voor een sociaal-ecologisch Frankrijk. Een ideeënmachine gevoed door de partijbasis, en waarop steeds meer PS-militanten hun hoop stellen.  

Misschien is het doordat hij Bretoens bloed door zijn aderen heeft stromen, maar Benoît Hamon wordt gezien als tegendraads en rebels. Tussen 2012 en 2014 was hij bijvoorbeeld minister, maar hij liet het niet na om kritiek te leveren op het gevoerde beleid. Toen in 2014 de meer rechtse socialist Manuel Valls premier werd, stapte Hamon uit de regering.

Hamon is altijd diep verankerd gebleven in de militante basis van de Franse socialisten. In de twee jaar tussen zijn ontslag en zijn presidentskandidatuur heeft hij zich bij die militanten gelaafd aan ideeën. En hij kwam terug met een gedurfd programma, waarbij het universele inkomen een van de opvallendste punten is.

Politieke waarnemers in Frankrijk zien in Hamon daarom de Bernie Sanders van de Franse politiek. "Beiden plaatsen zaken op tafel die het debat aanwakkeren. Ze hebben geen schrik om de muur van de pensée unique aan te vallen, en bewandelen daarvoor een onuitgegeven pad. Het programma van Hamon volgt dezelfde logica als die van Sanders", schrijft analist Jean-Eric Branaa.

Niet toevallig had Benoît Hamon in september vorig jaar dan ook een naar eigen zeggen "inspirerende" ontmoeting met de voormalige Amerikaanse presidentskandidaat. Bernie Sanders werd uiteindelijk door zijn eigen partijtop genekt. Eenzelfde lot zal Hamon beschoren zijn, stelt politicoloog Gaël Brustier. "De stichter van het nieuwe links riskeert belemmerd te worden door zijn eigen partij."

(lees verder onder foto)

Opvallende steun krijgt Benoît Hamon ook van die andere rebel: niemand minder dan Edward Snowden. De Amerikaanse klokkenluider volgde duidelijk het debat eerder deze week tussen Hamon en Manuel Valls, en hij retweette berichten die lof betuigden voor de tussenkomsten van Hamon. "Vergeet niet dat ik jaren in een Franstalige stad heb gewoond", verklaarde Snowden zijn kennis van het Frans. Overigens: Hamon heeft eerder verklaard dat hij bereid is om de Amerikaanse banneling in Frankrijk op te vangen.

(lees verder onder tweet)

Steun vindt Hamon ook bij zijn partner, de Catalaans-Deense Gabrielle Guallar. Maar de socialistische presidentskandidaat probeert zijn vrouw wel zoveel mogelijk uit de publieke belangstelling te houden. Zo weigerde hij onlangs deel te nemen aan een televisie-uitzending waarbij politici over hun privéleven komen praten.

Kwatongen beweerden dat Hamon beschaamd was over de job van Guallar, omdat die onverenigbaar zou zijn met zijn politieke visie. Guallar is namelijk kaderlid bij de vennootschap rond luxemerk Louis Vuitton. Maar Hammon beet terug: "Ik heb een enorme bewondering voor mijn vrouw. We hebben wel twee verschillende carrières. Het is niet omdat ik aan politiek doe, dat ik dat moet opdringen aan mijn vrouw en dochters".

Maar de grootste (politieke) steun krijgt Hamon bij zijn achterban, de “Hamonisten”. Politieke medestrijders die hij van bij het prille begin van zijn politieke carrière te vriend heeft gemaakt én ook heeft gehouden tijdens zijn geduldige en langzame opmars binnen de PS. De “bende van Hamon” is volgens sommigen zelfs een parallelle partij binnen de PS.

In elk geval hebben zij hem vorige zondag onverwacht aan de overwinning geholpen tijdens de eerste ronde van de voorverkiezingen bij de socialisten, en niets belet hen om dat in de tweede ronde tegen de oorspronkelijke favoriet Manuel Valls te herhalen.

Hoe dan ook zal het ook dan nog een lange weg zijn naar het Elysée. Volgens de meesten is het voor de PS zelfs bij voorbaat een verloren strijd, de peilingen tonen aan dat de socialisten de eerste ronde van de presidentsverkiezingen niet zullen overleven. Maar de aanhangers van Hamon geloven er steeds meer in. Analist Jean-Eric Branaa van het in Le Figaro samen als volgt: "Net als Bernie Sanders heeft Hamon dankzij zijn ideeën een onvoorzien gewicht gekregen. De droom is een beetje verdwenen uit de wereld van de politiek, maar duidelijk niet uit het hoofd van hun kiezers".