Gorbatsjov: "Het lijkt wel alsof de wereld op oorlog afstevent"

De "militarisering van de politiek" en de nieuwe wapenwedloop: dat zijn vandaag de grootste bedreigingen voor de wereldvrede. Dat zegt Michail Gorbatsjov in een gesprek met het Amerikaanse tijdschrift Time. Als laatste president van de Sovjet-Unie is Gorbatsjov een van de gangmakers van de ontspanningspolitiek na de Koude Oorlog.

Volgens Gorbatsjov is de huidige situatie gevaarlijk. "Er worden meer troepen, meer tanks en meer pantservoertuigen naar Europa gebracht. NAVO-troepen, Russische troepen en verschillende wapensystemen worden weer dichter tegenover elkaar geplaatst, alsof ze klaar zijn om elkaar te bestoken."

De Nobelprijswinnaar vindt het verontrustend dat de militaire uitgaven weer stijgen, terwijl de overheid het alsmaar moeilijker heeft om tegemoet te komen aan essentiële sociale behoeften. "Geld wordt wel erg gemakkelijk gevonden als het gaat over gesofisticeerde wapensystemen met een destructieve kracht die even groot is als die van massavernietigingswapens."

"Politici en militaire leiders spreken alsmaar oorlogszuchtigere taal en verdedigingsdoctrines worden alsmaar gevaarlijker. Commentatoren en tv-personaliteiten hebben de rangen van dit oorlogszuchtig koor vervoegd." Gorbatsjov waarschuwt: "Alles wijst erop dat de wereld afstevent op oorlog."

Focus op het voorkomen van oorlog

"Tijdens de tweede helft van de jaren 80 hebben we samen met de Verenigde Staten een proces op gang gebracht waardoor het aantal kernwapens is verminderd en de nucleaire dreiging is afgenomen", betoogt Gorbatsjov. Daardoor is volgens hem 80 procent  van het kernwapenarsenaal vernietigd dat tijdens de Koude Oorlog was opgebouwd. "De veiligheid is daardoor niet kleiner geworden en de kansen op een kernwapenoorlog door een technische fout of een ongeluk zijn er ook niet door verminderd."

Maar die tijden lijken voorbij. "De relaties tussen de grootmachten zijn de afgelopen jaren slechter geworden. De pleitbezorgers van een wapenwedloop en het militair-industrieel complex wrijven zich in de handen", aldus Michail Gorbatsjov. Dat moet veranderen: "We moeten de politieke dialoog heropstarten en weer samen beslissingen nemen en samen actie ondernemen."

Volgens de voormalige Sovjet-leider moet de focus weer op het voorkomen van oorlog komen te liggen. "We moeten het niet alleen over de beperking van het aantal kernwapens eens worden, maar ook over raketverdedigingssystemen en strategische stabiliteit."

Gorbatsjov roept de leden van de VN-Veiligheidsraad op om stappen te zetten. Hij pleit voor een VN-resolutie die een kernwapenoorlog onaanvaardbaar noemt en zelfs verbiedt. "Ik vind dat zo'n resolutie er moet komen op initiatief van Donald Trump en Vladimir Poetin. Zij zijn staatshoofd van de twee landen die goed zijn voor 90 procent van het mondiale kernwapenarsenaal en dragen een speciale verantwoordelijkheid."

Meest gelezen