Wereldleiders maken zich op voor een ruwe rit met Trump

Paus Franciscus was gisteren één van de eerste wereldleiders om Donald Trump te feliciteren. Een jaar geleden, in volle verkiezingscampagne, had Franciscus nog forse kritiek geuit op Trump. “Een man die enkel denkt aan muren bouwen en geen bruggen, is geen christen”, had de kerkvorst gezegd. Dat Franciscus dit tijdens een bezoek aan Mexico had gezegd, noemde Trump toen “schandelijk” en “ingegeven door de Mexicaanse regering”. “De paus zal nog wensen dat ik president ben, als IS het Vaticaan bombardeert”, had Trump toen bits gereageerd.

Nu Trump ook daadwerkelijk president is, slaat het staatshoofd van Vaticaanstad een veel zachtere toon aan in een brief aan zijn collega-staatshoofd. De paus wenst Trump het beste en hoopt dat de kersverse president zich bij het nemen van beslissingen laat leiden door de waarden van zijn land. “God zal u wijsheid en sterkte geven bij de beoefening van uw hoge ambt (...) in een tijd waarin de mensheid geteisterd wordt door zware humanitaire crises (...).

Uit Mexico, het buurland waartegen Trump zich wil beschermen met een muur, komt ook formeel een gematigde reactie. De Mexicaanse president Enrique Peña Nieto feliciteerde Trump en zei dat hij op een goede manier wil samenwerken met zijn nieuwe ambtgenoot. Tegelijk waarschuwde hij ervoor dat hij zal waken over de soevereiniteit, het nationaal belang en de bescherming van zijn burgers. Oppositieleider Ricardo Anaya Cortes liet wel het achterste van zijn tong zien en roept op tot eenheid onder de Mexicanen, “met het oog op deze protectionist en demagoog”.

Europese leiders onthouden zich voorlopig ook van keiharde kritiek. De Franse president François Hollande waarschuwt wel voor de protectionistische koers die Trump wil varen. “Wij zijn een open economie en willen niet geïsoleerd raken van de wereldeconomie”, klinkt het bij de president die dit jaar het Elysée zal verlaten.

In Duitsland heeft kanselier Merkel zich voorlopig onthouden van kritiek. Ze heeft zelfs niet de moeite genomen om live naar Trumps toespraak te kijken, want op dat moment was ze bij de opening van een nieuw museum in Berlijn.

De socialistische vicebondskanselier Sigmar Gabriel ging wel vol op het orgel. Hij bestempelt de speech van Trump als zeer nationalistisch. “Ik denk dat we ons moeten voorbereiden op een ruwe rit”, voorspelde hij in een reactie op de Duitse tv. Hij zette de hakken in het zand en zei dat de Europese landen samen hun belangen moeten verdedigen. Mocht de VS een handelsoorlog beginnen met China en de rest van Azië, dan staat Duitsland klaar om in het gat te springen, zei Gabriel.

De Britse premier zal de eerste Europese leider zijn die de Trump als president zal ontvangen in Washington. In de Financial Times maakte May duidelijk dat ze tijdens het onderhoud het belang van de NAVO en De Europese Unie zal benadrukken, ondanks het feit dat haar land uit de Unie zal stappen.

Trump had vorige week nog kritiek geuit op beide organisaties. Maar “ik geloof dat hij het belang en de betekenis van de NAVO erkent", zei May. "Ik heb er ook alle vertrouwen in dat de VS het belang zal erkennen van de samenwerking die we in Europa hebben om onze collectieve defensie en collectieve veiligheid te verzekeren", sprak ze haar hoop uit. "Door de dreigingen waar we nu mee te maken hebben, is het niet het juiste moment om over te gaan tot minder samenwerking."

May beloofde ook "heel rechtuit" te zijn tijdens haar gesprek met Trump. Ze is van plan een "zeer bijzondere relatie" op te bouwen tussen de Britse en de Amerikaanse regering. Op die manier wil ze het pad effenen voor de onderhandelingen over een bilateraal handelsakkoord
wanneer de brexit een feit is.

Nigel Farage, de man die met zijn UKIP het pad heeft geëffend voor de brexit, mocht voor de inauguratie al op de thee komen in de Trump Tower. Na gisteren sprak Farage van een sterke speech.

Zijn Nederlandse politieke PVV-vriend Geert Wilders was er gisteren ook als de kippen bij om Trump te feliciteren. Op Twitter voegde Wilders eraan toe dat “ook in Nederland de macht terug naar de mensen in het land moet. Het Nederlandse volk weer aan de macht.”

In Rusland ten slotte hoopt men op een constructieve dialoog met het Amerika van Trump. Tegelijk waarschuwt het Kremlin ervoor dat de oude verschillen tussen Rusland en de VS blijven. De woordvoerder van president Poetin zei op de Russische staats-tv dat het een illusie zou zijn dat er nu plots geen meningsverschillen meer zouden zijn tussen beide landen. Iets waar Trump op voorhand zelf ook voor gewaarschuwd had, ondanks zijn eerder pro-Russische houding. De woordvoerder zei dat Poetin Trump zou bellen om hem te feliciteren.