Hoe kan de wereld eruitzien na een brexit?
Hoe zullen de Brits-Europese verhoudingen evolueren?
"Het is mij opgevallen dat May het brexit-proces binnen de twee jaar volledig wil afronden", zegt Steven Van Hecke, docent Europese en vergelijkende politiek aan de KU Leuven. "Maar ze heeft het tot nu toe vooral over hoe de EU en Londen gaan scheiden. Over hoe ze de kinderen gaan opvoeden, weten we nog niet zo veel."
Van Hecke denkt dat het gaat in de richting van een veredeld CETA-akkoord dat de Europese Unie en Canada vorig jaar hebben afgesloten. "Daarbij zullen voor een aantal sectoren verregaande handelsakkoorden worden afgesloten, met daarbovenop samenwerking op het vlak van onder meer onderwijs, onderzoek en terrorismebestrijding."
Hoe sterk staat May eigenlijk?
De onderhandelingen moeten binnen de twee jaar zijn afgerond. "Hoe je het ook draait of keert, dat maakt de onderhandelingspositie van May zwak. Als je ziet hoelang de gesprekken voor het sluiten van handelsakkoorden met andere landen duren, lijkt het bijna ondoenbaar om alles op twee jaar rond te krijgen. Wellicht krijgen we dus een akkoord met een aantal open eindjes, en zal er achteraf nog moeten worden gefinetuned."
Theresa May heeft er overigens ook belang bij om niet te treuzelen, want in 2020 staat ze voor verkiezingen in haar land. Met lege handen naar de kiezer stappen lijkt dan niet de beste optie.
Voor u te weten komt of uw kopje Twinings-thee al dan niet duurder wordt, zult u hoe dan ook nog enkele jaartjes geduld moeten oefenen.
Waarom kijkt May nu naar de rest van de wereld?
"Het is mij opgevallen dat de Britse premier nauwelijks over de Verenigde Staten heeft gesproken", zegt Steven Van Hecke. "De VS werd vermeld tussen landen als India, Pakistan en Australië." De toespraak van May stond in het teken van "A global Britain", "Groot-Brittannië omarmt de wereld" zeg maar.
"Ik denk dat de verkiezing van Donald Trump een streep door haar rekening is. Trump wil helemaal geen vrijhandel, terwijl de Britten dat net wel willen." Volgens Van Hecke zal de VS onder Trump het eventuele verlies van de Europese markt niet kunnen compenseren.
Dat verklaart ook waarom May gisteren vrij mild klonk tegenover de EU, ondanks een waarschuwing aan sommigen op het vasteland om Londen niet te straffen voor de brexit. "Zo zwaar hoef je daaraan niet te tillen", denkt Van Hecke. "Dat is wellicht in de eerste plaats een uitspraak voor binnenlands gebruik. Om te tonen dat Theresa May niet met zich zal laten sollen. Het zou mij hebben verbaasd, mocht ze het niet hebben gezegd."
Is een harde brexit een goede zaak voor Europa?
"Wellicht niet", denkt Steven Van Hecke. "We mogen de wederzijdse belangen in het bedrijfsleven aan beide kanten van het Kanaal niet onderschatten. Noch de Britse noch onze bedrijven hebben er belang bij en zitten zeker niet te wachten op eventuele importheffingen. Ik verwacht dat er vanuit die hoek druk zal worden uitgeoefend."
"Bedrijven willen in de eerste plaats handel kunnen blijven voeren. Mochten de investeringen in het Britse bedrijfsleven beginnen te slabakken, dan mag je vanuit die hoek stevig weerwerk verwachten. En dat zou wel eens in de richting van "stop brexit" kunnen gaan."
Er bestaan ook perverse redeneringen. "Daarbij zou May dan eigenlijk een slechte deal willen afsluiten, die ze vervolgens door het parlement of door een referendum zou kunnen laten afschieten", aldus Steven Van Hecke. Of die redenering ook klopt, is helemaal niet duidelijk