Is Trump de 44e of 45e president van de Verenigde Staten?

Donald Trump zal vrijdag de eed afleggen als president van de Verenigde Staten. In alle media zult u lezen dat hij de 45e president van de VS is, maar in feite is hij de 44e persoon die het ambt bekleedt. U vraagt zich af waarom dat zo is en hier volgt het antwoord, vanuit de 19e eeuw.
AP2009

Een machtsoverdracht is altijd een plechtig gebeuren voor het Capitool, het Amerikaanse parlement. Dat is symbolisch, want in het systeem van "checks and balances" moet de macht van de president getemperd worden door die van het Congres en ook die van het Hooggerechtshof.

Na zijn eedaflegging zal Trump naar het Witte Huis rijden, een eindje verderop. Dat zal intussen verlaten zijn door vorig president Barack Obama, waardoor de Trumps zich er gemakkelijk kunnen installeren.

Donald Trump zal in alle media neergezet worden als de 45e president van de Verenigde Staten. En toch hebben slechts 44 mensen dat ambt bekleed.

In de lange lijst van presidenten die onder meer op de website van het Witte Huis prijkt, zult u merken waarom. Er is er eentje die twee keer meegeteld wordt, ene Grover Cleveland. Niet wereldberoemd, maar wel historisch, want het gaat om dezelfde persoon.

Cleveland telt voor twee

Grover Cleveland was een buitenbeentje op tal van vlakken. In 1885 was hij was de eerste Democraat die tot president verkozen werd na de Burgeroorlog, dus precies 20 jaar later. Die oorlog tussen het noorden en het zuiden verscheurde het land tussen 1861 en 1865 en eindigde met de overwinning van het Noorden, geleid door de Republikein Abraham Lincoln. Veel Democraten hadden zich tijdens die oorlog aangesloten bij het Zuiden en dat woog nog decennialang door.

Cleveland was ook de enige president die in het Witte Huis getrouwd is. Kort na zijn ambtsaanvaarding gaf hij het ja-woord aan de 27 jaar jongere Frances Folsom (foto in tekst), de dochter van een vriend. De jonge Folsom was slechts 21 en werd de ster van Washington, populairder dan haar echtgenoot.

Dat kon echter niet voorkomen dat Cleveland in 1889 de verkiezingen verloor aan de Republikein Benjamin Harrison. In plaats van zijn wonden te likken, zon hij op wraak.

In 1893 realiseerde de eigenzinnige Cleveland nog primeurs: voor het eerst zette hij zijn vrouw Frances op campagneposters en hij versloeg bij de volgende verkiezingen zowaar president Harrison. Cleveland werd zo de enige president die na een verkiezingsnederlaag kon terugkeren in het Witte Huis. Cleveland had dus twee niet aaneengesloten ambtstermijnen, van 1885 tot 1889 en van 1893 tot 1897. In de statistieken wordt hij twee keer geteld, als 22e en 24e president en dat verklaart de verwarring tussen 44e en 45e.

AP1936

Waren er nog presidenten?

De eerste Amerikaanse president kent u wellicht als George Washington (foto in tekst), die de natie leidde tussen 1789 en 1797. Hij was de held van de onafhankelijkheidsoorlog tegen de Britten en officieel politiek neutraal. Washington was de enige president die nooit in het Witte Huis heeft gewoond, dat werd pas gebouwd onder zijn opvolger John Adams.

Washington was dan wel de eerste president sinds de goedkeuring van de Amerikaanse grondwet in 1788, maar sommige historici beschouwen de zeven "presidents of the Continental Congress" ook als staatshoofden.  Dat waren zeven mannen die tussen de onafhankelijkheidsverklaring van 1776 en tot het in werking treden van de grondwet in 1788 het Continentaal Congres voorzaten, waarin de oorspronkelijke kolonies of staten vertegenwoordigd waren.

In die periode bestonden de Verenigde Staten als een losse confederatie van quasi-onafhankelijke staten, maar die hadden wel een president van het Congres, die weliswaar weinig of geen macht had. Sommige historici beschouwen die zeven mannen ook als staatshoofd, maar in feite waren ze enkel voorzitter van het Congres. Een echte president als staatshoofd kwam er pas met de grondwet van 1788 en dat was dus George Washington.

Dan is er nog één speciaal geval: Jefferson Davis was tussen 1861 en 1865 de enige president van de Confederate States of America, de confederatie van zuidelijke staten die zich van de VS hadden afgescheurd. Die afscheuring eindigde met de nederlaag van het Zuiden in de Burgeroorlog en de reïntegratie in de Unie. Ook hij wordt dus door de historici niet meegeteld als Amerikaans president.

Meest gelezen