Zhou Youguang, de vader van het Chinese "pinyin", is overleden

Zhou Youguang werd in 1906 geboren, toen de laatste keizersdynastie van de Qing nog aan de macht was. Hij maakte dan ook de hele en overigens erg woelige Chinese geschiedenis van de laatste eeuw mee.

Zhou was aanvankelijk gebeten door economie en financiën toen de elite van de jonge Republiek China in de jaren 20 verwesterd werd. Hij vertrok zelfs naar de Verenigde Staten en werd een bankier op Wall Street.

Na het einde van de Chinese Burgeroorlog en de communistische machtsovername in 1949 keerde hij naar China terug in de hoop dat het daar nu beter zou gaan.

Midden de jaren 50 kreeg hij van de nieuwe regering in Peking echter een opmerkelijke opdracht: het ontwikkelen van een nieuw schrift om Chinese woorden weer te geven op basis van het Latijnse of westerse alfabet. Dat moest het wijd verspreide analfabetisme in China terugdringen.

Het team van Zhou selecteerde 26 letters uit het Latijnse alfabet, daar waar het Chinese schrift duizenden karakters telt. Het was de bedoeling dat elk van die 26 letters een bepaalde klank zou voorstellen en dat ongeletterde mensen dan gemakkelijker zouden kunnen lezen. 

In de jaren 50 was 85% van alle Chinezen analfabeet, het lezen en schrijven was traditioneel enkel voorbehouden voor de elite van het hof, de adel, de "literaten" en de hogere burgerij.

Het nieuwe systeem -pinyin genoemd- werd door de communisten gebruikt om het analfabetisme terug te dringen. Nu kan bijna iedereen in China lezen en schrijven. In de Chinese gemeenschappen buiten de Volksrepubliek zoals in Hongkong en Taiwan wordt dat systeem echter niet gebruikt. 

Het was niet zo bedoeld, maar pinyin maakt het ook mogelijk om Chinese karakters vandaag op computers en smartphones in te tikken. Voor westerlingen is pinyin soms verwarrend, maar het systeem was dan ook niet bedoeld om buitenlandse toeristen wegwijs te maken in de uitspraak van Chinese woorden.

Ondanks zijn succes ontsnapte Zhou Youguang niet aan de brutale vervolging van intellectuelen onder voormalig dictator Mao Zedong. Tijdens de Culturele Revolutie werd Zhou naar het platteland gestuurd.

Ook na zijn terugkeer, bleef hij erg kritisch tegen het communistische model in China. Enkele jaren geleden zei hij dat hij hoopte lang genoeg te leven om te zien dat de Chinese overheid zou toegeven dat de bloedige onderdrukking van het volksprotest op het Tiananmenplein in Peking in 1989 een vergissing was geweest.

Volgens Zhou geloven gewone mensen in China niet langer in het communisme en is de grote meerderheid van de intellectuelen in de Volksrepubliek voorstander van democratie.