Tillerson bezorgd over "recente activiteiten van Rusland"

Tillerson -een voormalig CEO van de oliegigant Exxon Mobil- is door president-elect Donald Trump gevraagd als minister van Buitenlandse Zaken. Die benoeming moet echter worden goedgekeurd door de Senaat.

In de hoorzitting in de Senaatscommissie verdedigde Tillerson zich tegen zijn eerder nauwe banden als topman van Exxon Mobil met de Russische president Vladimir Poetin, van wie hij in 2013 een onderscheiding heeft gekregen.

Volgens Tillerson is "Rusland vandaag een bedreiging. Het is Oekraïne binnengevallen, heeft de Krim bezet en steunt Syrische troepen die op een  brutale manier het oorlogsrecht schenden. Onze NAVO-bondgenoten hebben alle reden om verontrust te zijn over Rusland", zei hij nog.

Hij gaf toe dat "recente activiteiten van Rusland ingaan tegen de Amerikaanse belangen" en zei dat "het een redelijke veronderstelling is dat Poetin wist van Russische inmenging  in de presidentsverkiezingen in de VS vorig jaar". Dat is opmerkelijk, want Tillerson gaat zo in tegen de verklaringen van president-elect Donald Trump. 

Op de vraag of hij Poetin een oorlogsmisdadiger zou noemen in verband met de wreedheden in Syrië, hield Tillerson zich op de vlakte: "Ik zou die term niet gebruiken". 

Tillerson probeert op die manier het wantrouwen over zijn persoonlijke band met Poetin weg te nemen. Onder meer de Democratische, maar ook Republikeinse senatoren hebben daar vragen bij. De Republikeinse presidentskandidaat Marco Rubio zei zelfs "ernstige bedenkingen te hebben" over zijn partijgenoot Tillerson.

Meer kritisch was Rex Tillerson over China. Zo vindt hij niet dat dat land een "betrouwbare partner" geweest is in het overtuigen van Noord-Korea om het erg omstreden nucleaire project op te geven. Die Noord-Koreaanse bewapening inzake nucleaire wapens en raketten beschouwt hij als één van zijn belangrijkste uitdagingen.

Tillerson had het ook over "het illegaal in bezit nemen van betwiste gebieden" in de Zuid-Chinese Zee en ook dat is een sneer naar China. Ook president-elect Donald Trump heeft zich eerder al kritisch uitgelaten over China. Opvallend is dat Tillerson eerder zijn steun heeft uitgesproken voor het Trans Pacific Partnership (TPP), het recente vrijhandelsakkoord voor de Stille Oceaan dat president-elect Trump wil opzeggen. 

Toch blijven vooral Noord-Korea en Iran volgens Tillerson een ernstig gevaar voor de wereldvrede omdat "die landen zich weigeren te schikken naar internationale normen".

De strijd tegen de radicale islam en jihadisme blijft ook een prioriteit voor Tillerson en op dat vlak ziet hij ruimte voor samenwerking met Rusland. Als topman van Exxon Mobil was Tillerson voorstander van het gebruik van fossiele brandstoffen, maar hij vindt nu wel dat de VS hun zitje in de Klimaatsonderhandelingen moeten behouden om zo invloed te kunnen blijven uitoefenen.

Rex Wayne Tillerson is 64 en komt uit Texas. Sinds 1975 werkte hij voor de oliegigant Exxon, nu Exxon Mobil. Tussen 2006 en tot voor kort was hij CEO en voorzitter van de raad van bestuur van Exxon Mobil.

Vanuit die functie verdedigde Tillerson de belangen van zijn bedrijf en was gekant tegen Amerikaanse sancties tegen Rusland na de bezetting van de Krim in Oekraïne. Hij wordt een vriend genoemd van de Russische president Vladimir Poetin, die hem in 2013 een belangrijke Russische onderscheiding gaf.

Eerder was Tillerson topman van Exxon Neftegas, een Amerikaans-Russische joint-venture. Een dochtermaatschappij van Exxon Mobil deed tijdens zijn bewind zaken met Iran, Syrië en Soedan en omzeilde zo Amerikaanse sancties tegen die landen.