Amsterdam ziet steeds meer coffeeshops verdwijnen

Op 1 januari sloot de Mellow Yellow in Amsterdam de deuren. De oudste coffeeshop van de Nederlandse hoofdstad lag 20 meter te dicht bij een school. Sinds begin dit jaar moeten coffeeshops namelijk op minimum 250 meter van scholen verwijderd zijn. Ook een tiental andere coffeeshops moesten daarom verdwijnen.

Het afstandscriterium is de meest recente overheidsmaatregel die de coffeeshops parten speelt. De maatregel is een compromis tussen de Nederlandse regering en het Amsterdamse stadsbestuur. De regering wou het drugstoerisme aanpakken door de verkoop van cannabis aan buitenlanders te verbieden, Amsterdam steigerde uit vrees dat de stad een belangrijke trekpleister zou verliezen. En dus kwam het afstandscriterium als compromis uit de bus om jongeren van de cannabis te houden.

Eerder verdwenen al zo'n 20 coffeeshops na een opruimactie in het Wallengebied. Tientallen anderen sloten door problemen met de openbare orde of uit economische overwegingen. Resultaat: in 1995 waren er nog 350 coffeeshops in Amsterdam, momenteel zijn er nog zo'n 167. En door een strikter licentiebeleid ziet het er niet naar uit dat dat cijfer snel weer gaat stijgen.

Niet dat de vraag naar cannabis is gedaald, integendeel. Amsterdam kreeg vorig jaar 17 miljoen toeristen over de vloer tegenover 12 miljoen in 2012. Ruwweg een kwart van hen wordt gelokt door het liberale drugsbeleid in Amsterdam. Dat zij nu in steeds minder coffeeshops hun materiaal kunnen vinden, is volgens experts problematisch.

Toeristen worden bijvoorbeeld makkelijker een prooi voor straatdealers die nu vaker zullen opduiken, denken criminologen. Daarnaast mogen coffeeshops slechts een beperkte voorraad cannabis in huis hebben die ze door de grotere vraag sneller moeten aanvullen, wat de aanvullers dan weer kwetsbaarder maakt voor overvallers. Bovendien verglijden die overgebleven coffeeshops van gezellige cafeetjes naar drukke afhaalsystemen, waardoor bezoekers minder vaak begeleiding en goede informatie over de drugs krijgen.

Later dit jaar zijn er verkiezingen in Nederland. Een progressief kabinet in Den Haag zou ertoe kunnen leiden dat er weer meer coffeeshops in Amsterdam open gaan. De Amsterdamse autoriteiten hebben met de bevindingen van experts en criminologen in elk geval enkele sterke argumenten op zak, maar de burgemeester kijkt voorlopig de kat uit de boom. Dat doet de eigenaar van de Mellow Yellow niet. Hij zoekt een nieuwe locatie voor zijn zaak, "want de oudste coffeeshop ter wereld mag niet verloren gaan".