Onderzoekscommissie gaat corruptiezaak rond Zuma uitspitten

De politie probeerde de betogers in Pretoria met traangas uiteen te drijven en zette ook het waterkanon in. De manifestanten verwijten Zuma een slechte president te zijn en eisen dat hij opstapt.

De Zuid-Afrikaanse president is al verschillende keren in opspraak gekomen in verband met corruptie. Deze keer gaat het over de invloed van de steenrijke Indiaas-Zuid-Afrikaanse familie Gupta op de Zuid-Afrikaanse politiek. De Gupta-familie zou daarbij misbruik hebben gemaakt van haar zeer nauwe banden met Jacob Zuma.

Zelf ontkent Zuma bij hoog en bij laag dat hij zijn rijke vrienden heeft bevoordeeld. Hij heeft wel geprobeerd de publicatie van een rapport over de zaak tegen te houden, maar vandaag heeft hij dat verzet laten varen.

Het Gupta-rapport is in de vooravond bekendgemaakt.  Zuma wil nog niet reageren; hij wil het onderzoeksrapport eerst zelf lezen. Voormalig openbaar aanklager Thuli Madonsela, die het rapport heeft opgesteld, zegt dat de speciale onderzoekscommissie binnen de 180 dagen met aanbevelingen moet komen. Hoe dan ook komt de positie van de president erg onder druk te staan.

(Lees verder onder foto)

Jacob Zuma is de vierde zwarte president van Zuid-Afrika en werd in 2009 verkozen als kandidaat van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), de voormalige verzetsbeweging tegen het Apartheidsbewind en de partij van de immens populaire Nelson Mandela. Hij heeft al een lange carrière achter de rug binnen het ANC.

In 1999 wordt Zuma vicepresident onder Thabo Mbeki. Aanvankelijk is hij erg populair onder de zwarte bevolking, maar hij raakt wel telkens weer betrokken in verschillende corruptiezaken. In 2005 stuurt president Mbeki Zuma de laan uit omdat hij onzuivere contacten onderhouldt met zakenman Schabir Shaik, die in datzelfde jaar 15 jaar cel krijgt wegens corruptie.

Weinig later komt hij weer in opspraak omdat hij een vrouw zou hebben verkracht. In deze zaak gaat hij vrijuit wegens gebrek aan bewijs. De rechter verwijt hem wel onvoorzichtig te zijn geweest: hij had onbeschermde seks met de seropositieve vrouw gehad en had daarna een douche genomen om het risico op besmetting te verkleinen.

Ondanks alle schandalen blijft Zuma populair binnen het ANC, en in 2009 raakt hij zo verkozen als president. Sindsdien is zijn populariteit beginnen tanen: de armoede onder de zwarte bevolking raakt maar niet opgelost en de werkloosheid neemt weer toe. Veel zwarten raken gefrustreerd omdat de hoge verwachtingen niet worden ingelost.

De voorbije jaren wordt de president geplaagd door een affaire rond zijn buitenverblijf in Nkandla, waar hij overheidsgeld heeft geïnvesteerd in zijn privé-residentie. "Ongrondwettelijk", oordeelt het Grondwettelijk Hof. Zuma belooft het geld terug te betalen dat hij zichzelf onrechtmatig heeft toegeëigend.

Doe de Gupta-affaire Zuma finaal de das om? De broers Ajay, Atul and Rajesh ( ook bekend als Tony) Gupta verhuizen in 1993 van India naar Zuid-Afrika, op het moment dat er een eind komt aan het Apartheidsbewind en het land uit het economische isolement raakt. Sindsdien is hun familiebedrijf Sahara Computers enorm gegroeid. Met dank aan de explosieve economische groei, maar mogelijk ook aan de nauwe banden met Jacob Zuma.

Daarnaast zijn de Gupta's actief in de mijnindustrie, de luchtvaartsector, de energiesector en de media.

Bongi Ngema-Zuma, één van de echtgenotes van Zuma heeft nog als woordvoerder gewerkt voor JIC Mining Services, een bedrijf dat door de Gupta-familie wordt gecontroleerd. Duduzile Zuma, zijn dochter, heeft nog een directiefunctie bij Sahara Computers vervuld. Duduzane Zuma, één van zijn zonen, is in het verleden directeur geweest bij verschillende Gupta-bedrijven.

De Gupta-familie bezit een enorm landgoed in Saxonworld, een rijke voorstad van Johannesburg, en een groot huis in Kaapstad, waar ooit Mark Thatcher woonde, de zoon van de Britse oud-premier Margaret Thatcher. De Gupta's worden ervan beschuldigd de Zuid-Afrikaanse staat te misbruiken om er zelf nog rijker van te worden.