130 jaar "Lady Liberty": 7 weetjes over het Vrijheidsbeeld
Als het Vrijheidsbeeld een verjaardag heeft, dan is het wel 28 oktober. Op die dag in 1886 huldigde New York het kolossale standbeeld officieel in op wat toen nog Bedloe's Island heette en later tot Liberty Island is omgedoopt.
Het beeld is van de hand van de Franse beeldhouwer Frédéric Bartholdi die het na een grootschalige reclamecampagne naar de VS verscheepte naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de Amerikaanse onafhankelijkheid tien jaar eerder. De plaat in de linkerhand van het beeld vermeldt dan ook de inscriptie "JULY IV MDCCLXXVI". Dat zijn Romeinse cijfers voor 4 juli 1776, de dag waarop de VS zijn onafhankelijkheid uitriep.
(Lees verder onder foto)
1. Maten en gewichten
Bij een kolossaal standbeeld horen kolossale maten en gewichten. Het Vrijheidsbeeld kwam in het voorjaar van 1885 in de haven van New York aan in 350 stukken verdeeld over 214 kisten. Na de assemblage bereikte het zijn uiteindelijke hoogte van 46 meter of 93 meter met de sokkel inbegrepen. Alles samen weegt het beeld 225 ton.
2. What's in a name?
Het standbeeld staat dan wel bekend als het Statue of Liberty of het Vrijheidsbeeld, maar dat is niet zijn echte naam. Officieel heet het beeld "La liberté éclairant le monde" of "De vrijheid die de wereld verlicht".
(Lees verder onder foto)
3. Van Egypte naar New York
Als het aan Bartholdi had gelegen, dan stond het Vrijheidsbeeld niet in New York, maar wel in Egypte. Hij vond de noordelijke ingang van het toen gloednieuwe Suezkanaal de ideale thuis voor het beeld. Egypte wees zijn creatie evenwel van de hand wegens "ouderwets". Het land zou het project ook niet hebben kunnen betalen. Bartholdi richtte dan maar zijn pijlen op de VS, met succes. De fondsenwerving om het beeld over de Atlantische Oceaan te krijgen, zou wel meer dan tien jaar in beslag nemen.
4. Location, location, location
Ook binnen de VS was sprake van enige rivaliteit om het Vrijheidsbeeld binnen te halen. Al in 1876 was de toorts van het beeld te zien op de wereldtentoonstelling in Philadelphia (zie foto onder). Het publiek reageerde laaiend enthousiast op het gevaarte en betaalde wat graag toegangskaartjes om het van dichtbij te mogen zien en te mogen beklimmen. Bartholdi overwoog hierdoor even het beeld aan Philadelphia te schenken.
(Lees verder onder foto)
Ook Boston liet zich even gelden als mogelijke thuisstad voor het beeld. Toen de fondsenwerving bij investeerders en bij het brede publiek in New York begin jaren 1880 stroef verliep, bood Boston aan financieel tussenbeide te komen... op voorwaarde dat de stad het Vrijheidsbeeld in handen zou krijgen. Het idee alleen al deed veel inwoners van New York spontaan in de buidel grijpen.
Naast Bedloe Island, overwoog Bartholdi twee andere plekken in New York om het Vrijheidsbeeld op te richten. De eerste was Prospect Park in het stadsdeel Brooklyn, de tweede was Central Park in Manhattan.
5. Vuurtoren
Bartholdi ontwierp het Vrijheidsbeeld met een praktisch doel: het moest dienstdoen als een vuurtoren, althans indien het in Egypte was terechtgekomen. Toch is het ook in New York heel even een vuurtoren geweest. Het licht uit de toorts scheen evenwel niet fel genoeg om schepen van nut te zijn. Bovendien bleek al snel dat het beeld zich te diep in de haven bevond om als oriëntatiepunt voor schippers te kunnen dienen.
Misschien had dit toch gekund indien een wens van Bartholdi was uitgevoerd. Gezien het beeld na zonsondergang vrijwel onzichtbaar was, stelde hij voor het met goud te bekleden. Omdat het Amerikaanse publiek al een fortuin had betaald om het überhaupt in de VS te krijgen, kwam van dit plan niks in huis.
(Lees verder onder foto)
6. Groen, groen ogen zo groen
Vandaag kleurt het Vrijheidsbeeld dan wel gifgroen, maar dat was niet altijd zo. Het beeld is gemaakt van een vrij dunne laag koper rondom een stalen constructie ontworpen door Gustave Eiffel. De eerste jaren was het beeld dan ook koperkleurig. Blootgesteld aan de elementen, ging het koper al snel oxideren. Tegen 1906 had het beeld zijn huidige, groene jasje.
7. Het Vrijheidsbeeld ontketend
Houdt het Vrijheidsbeeld vandaag een plaat met de datum van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring in de linkerhand, dan was dat bij de eerste ontwerpen van Bartholdi anders. Hij wou de hand aanvankelijk gebroken kettingen laten omklemmen als verwijzing naar het einde van de slavernij. Verschillende Amerikaanse geldschieters zagen dit niet zitten dus voerde hij dat plan af. Hij legde dan maar enkele schakels van een ketting neer aan de voeten van het beeld als symbool voor vrijheid. Omdat het Vrijheidsbeeld hoog op een sokkel staat, zijn die vrijwel onzichtbaar.
(Foto onder: binnenin de "kroon" van het Vrijheidsbeeld)
