"Goedkope manier van Rusland om internationaal politiek lawaai te maken"

De relatie tussen de VS en Rusland is de laatste tijd flink bekoeld. En daar is gisteren een nieuwe episode bijgekomen. Rusland kondigde aan voorlopig te stoppen met de vernietiging van plutonium dat geschikt is voor kernwapens. President Poetin schort het akkoord met de Verenigde Staten op uit onvrede met Washington.

"Dit is een goedkope manier van Rusland om zoveel mogelijk internationaal politiek lawaai te maken", vindt professor Criekemans in "De ochtend" op Radio 1. "Belangrijk hier is de koppeling met de crisis in Syrië, waar Rusland ook in een moeilijk parket zit."

"Maar Poetin maakt ook een koppeling met andere dossiers", gaat Criekemans verder. "Hij wil de opschorting terugdraaien als de westerse sanctiepolitiek stopt. En - zeer opmerkelijk - hij wil ook dat de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Centraal-Europa wordt afgebouwd. Het is hoog spel van Poetin."

Maar ook de Amerikanen voeren de druk op, en met name over het beleg van Aleppo. De Verenigde Staten lieten namelijk weten dat ze de vredesonderhandelingen met Rusland over Syrië opschorten. Een reactie van de Amerikanen nadat het grootste ziekenhuis in rebellengebied Aleppo volledig werd vernield door een luchtbombardement. Het Syrische regime is er sinds 11 dagen - met de hulp van Rusland - bezig met een groot offensief.

Moskou betreurt naar eigen zeggen de Amerikaanse beslissing, en beschuldigt Washington ervan de verantwoordelijkheid voor het mislukken van de onderhandelingen op Rusland te willen afschuiven. De Verenigde Naties zijn dan weer "diep teleurgesteld" en blijven aandringen op een politieke oplossing.

"De afgelopen maanden en zelfs jaren zijn er allerlei pogingen geweest van de VS om bestanden af te spreken met de Russen. Telkens weer springen die af", zegt professor Criekemans. "De Verenigde Staten zitten in een zeer moeilijke situatie. Ze zitten in een asymmetrische relatie; de VS heeft geen troepen op het terrein en zoekt dus naar andere middelen om de druk op te voeren bij Rusland. Minister Kerry zegt dat hij een plan B heeft, maar niemand weet wat dat inhoudt."

Hoe moet het nu verder? Professor Criekemans is weinig positief. "We zitten momenteel in een klassiek veiligheidsdilemma, met een opbodpolitiek langs beide zijden." Dat huidig president Obama aan het einde van zijn termijn is, speelt ook een rol, denkt Criekemans. "De Russen weten dat goed, en ze proberen de huidige situatie nog verder te bestendigen."

"Langs de andere kant zoeken de Amerikanen naar manieren om de politieke en militaire kosten voor Rusland te doen laten toenemen", gaat de professor buitenlands beleid verder. "Het gaat dan om name and shame. Maar ook mogelijke wapenleveringen aan de rebellen."

Het besluit van Criekemans klinkt alles behalve rooskleurig. "Ik vrees dat het niet beter wordt, maar dat we in een nog ingewikkeldere situatie zullen terechtkomen. De spanningen tussen de twee kampen zullen nog toenemen."