Hongaren spreken zich uit over Europees migratiebeleid

De Hongaren trekken vandaag naar de stembus om zich uit te spreken over het migratiebeleid van de Europese Unie. Premier Viktor Orbán wil kunnen weigeren om vluchtelingen op te vangen en vraagt de bevolking om steun in een referendum. Dat de meeste Hongaren hem zullen bijtreden, lijkt een uitgemaakte zaak. Maar heeft dat ook gevolgen voor Europa?
Copyright 2016 The Associated Press. All rights reserved.

Waarom dit referendum?

Het referendum is een initiatief van premier Viktor Orbán en zijn regeringspartij Fidesz. Die is fel gekant tegen het Europese plan om 160.000 asielzoekers die nu nog in Italië en Griekenland verblijven, te herverdelen over de andere lidstaten.

Hoeveel asielzoekers moet Hongarije opnemen?

Vorig jaar werd Hongarije even overspoeld door vluchtelingen op weg naar (vooral) Duitsland, maar de migratiestroom is intussen opgedroogd. In 2015 werd slechts een 500-tal asielaanvragen toegekend. Volgens het Europese spreidingsplan moet Hongarije 1.300 migranten opnemen op een totaal van 160.000 asielzoekers die over heel de EU worden herverdeeld. Nog niet 1 van die 1.300 vluchtelingen is al in Hongarije gearriveerd.

Waarover stemmen de Hongaren?

"Wilt u dat de EU de verplichte hervestiging van niet-Hongaarse burgers in Hongarije kan opleggen, zelfs zonder goedkeuring van de Nationale Assemblee?" Dat is de vraag die zondag voorligt.

Het referendum gaat dus over immigratie, maar is tegelijk een test voor Europa. Het Hongarije van Orbán wil meer macht voor de nationale parlementen. Ook dat is een element dat duidelijk naar voren komt in de vraagstelling. Hongarije heeft het over een princiepskwestie: het is niet Europa dat Hongarije of de andere lidstaten een migratiebeleid moet opleggen.

Welke uitslag wordt voorspeld?

Over de uitslag van het referendum bestaat weinig twijfel. In peilingen krijgt het "nee"-kamp van premier Orbán een overgrote meerderheid. Zeker drie vierde van de Hongaren zou gekant zijn tegen de verplichte quota voor asielzoekers. En wie nog niet geheel overtuigd is, wordt al dagenlang om de oren geslagen met regeringspropaganda. In het straatbeeld, op tv en in de sociale media: overal duiken "nee"-advertenties op.

De enige vraag is of de kiesdrempel van 50 procent wordt gehaald, anders is de stemming ongeldig. Verschillende oppositiepartijen hebben opgeroepen om het referendum te boycotten omdat het een xenofobe ondertoon zou hebben.

Welke gevolgen zal de uitslag hebben voor het spreidingsplan?

Wat Hongarije met de uitslag zal doen, wil de regering nog niet kwijt. Volgens EU-commissievoorzitter Jean-Claude Juncker is het referendum niet bindend voor de EU en ontslaat het de lidstaten niet van hun verplichtingen.

Maar Europese politici geven nu al toe dat het spreidingsplan niet werkt. Voorlopig zijn iets meer dan 5.500 asielzoekers herverdeeld, en de EU heeft vooralsnog geen druk uitgeoefend op lidstaten om er meer vaart achter te zetten.

En voor Viktor Orbán?

Het referendum geeft Orbán de kans om het anti-immigratiestandpunt kracht bij te zetten. Niet enkel dat van Hongarije, ook van andere Oost-Europese landen die vinden dat het spreidingsplan hen wordt opgedrongen.

Orbán werpt zich zo op als een nationale leider die durft in te gaan tegen Brussel, en bovendien als een voorvechter van de "nationale christelijke cultuur". De volksraadpleging is voor hem zo ook een manier om zijn populariteit in eigen land op te krikken.

Meest gelezen