Een keppeltje voor buitenlandse leiders, "een kwestie van fatsoen"

Het is altijd een opvallend beeld bij joodse plechtigheden waar ook buitenlandse leiders aanwezig zijn: ook niet-Joden dragen een keppeltje, nochtans een religieus symbool.

"De afscheidsplechtigheid van Peres vindt plaats op een joodse begraafplaats. Een van de regels is dan dat mannen hun hoofd bedekken", legt professor Wallet uit. "Daarnaast worden er op de plechtigheid ook gebeden uitgesproken, ook dan is het gebruikelijk dat het hoofd wordt bedekt."

In principe geldt de regel van het keppeltje enkel voor joodse mannen. "Maar het is een kwestie van fatsoen dat de aanwezige buitenlanders ook een keppeltje wordt aangeboden en dat zij dat opzetten", aldus Wallet.

Sommige buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders hebben hun eigen vaste keppeltje. "President Obama of prins Charles bijvoorbeeld", weet professor Wallet. "Die zullen dat wel in hun kast hebben liggen, want zij wonen wel vaker joodse plechtigheden bij, kennen dus de rituelen en weten dat het erbij hoort uit respect." Anderen krijgen een keppeltje aangeboden op de plechtigheid zelf. "Bij de inkom ligt meestal een hele stapel."

Toch valt evenzeer op dat sommige politici geen keppeltje op hun hoofd hebben. Zo kwam de Franse president François Hollande met een ontbloot hoofd aan op de plechtigheid in Jeruzalem, en ook onze premier Charles Michel had geen keppel op. "Misschien hebben ze het zich niet gerealiseerd. Maar het zal wel opvallen", denkt Wallet. Als buitenlanders actief een keppeltje zouden weigeren, kan dat wel degelijk als een belediging worden ervaren, aldus de professor joodse geschiedenis.

Premier Charles Michel in gesprek met oud-president Bill Clinton.

"Het is in het jodendom een principe dat je je hoofd bedekt tijdens het bidden, het lezen van religieuze teksten of het uitvoeren van rituelen. Het symboliseert respect voor God: je maakt je klein voor Hem, je bedekt je eigen verstand", vertelt professor Wallet.

Overigens staat nergens in de joodse geschriften dat joodse mannen een keppeltje op hun hoofd moeten zetten. "Het is een gebruik dat pas in de late oudheid en vroege middeleeuwen is opgekomen", aldus Wallet. "Ongeveer in dezelfde periode dat kardinalen en pausen een keppel zijn beginnen dragen, daar zit een connectie in de oorsprong."

Orthodoxe joden dragen dan wel traditioneel zwarte keppeltjes, voor de rest bestaan er keppeltjes in alle kleuren en geuren. "Zo heb ik in Amsterdam ooit eens een joodse man zien rondlopen met een keppeltje van Heineken", besluit professor Wallet met een anekdote.