Begin december bevestigen Oezbeken hun nieuwe leider

Karimov was de eerste leider van Oezbekistan na de onafhankelijkheid in 1991 en was daarvoor al lokaal partijleider toen dat nog een Sovjetrepubliek was. Hij regeerde met harde hand en zijn plotse overlijden had tot ongerustheid geleid over de meest bevolkte staat in Centraal-Azië.

Het Oezbeekse regime heeft nu bekendgemaakt dat er op 4 december verkiezingen voor een nieuwe president worden gehouden. Officieel zouden de Oezbeken dan hun nieuwe leider kiezen, maar in feite ligt die keuze nu al vast.

Volgens de grondwet moest Senaatsvoorzitter Nigmatilla Yuldashev interim-president worden als neutrale figuur tussen de twee definitieve kanshebbers: huidig premier Shavkat Mirzayojev en zijn voorganger Rustam Azimov.

Donderdag raakte dan bekend dat Yuldashev "dan liever geen interim-president zou worden" en daarop werd premier Mirzayoyev die functie aangeboden. Dat lijkt hem in "pole position" te plaatsen voor de definitieve opvolging van Karimov.

Het regime in Tashkent heeft dus blijkbaar de knoop doorgehakt: wellicht wordt Mirzayoyev dus als presidentskandidaat naar voor geschoven en volgens de traditie zullen de Oezbeken die keuze dan bekrachtigen tijdens verkiezingen.

Het land heeft geen traditie van vrije verkiezingen. In het verleden werd Karimov steeds met "stalinistische" cijfers herkozen, te meer omdat onafhankelijke media en oppositie in Oezbekistan niet of nauwelijks geduld worden. Vorig jaar kreeg Karimov nog 90% van de stemmen achter zich.

De nieuwe leider Mirzayoyev is 59. Hij is ingenieur van opleiding en was eerder gouverneur van de regio Samarkand. In 2003 werd hij premier en die functie heeft hij tot nu toe ingevuld zodat hij in de schaduw van Karimov zijn eigen machtsbasis kon uitbouwen. 

Inzake mensenrechten lijkt van Mirzayoyev niet echt veel verbetering te verwachten. Hij was een tijd verantwoordelijk voor de productiequota bij de katoenteelt en aarzelde niet om dwangarbeid en kinderarbeid in te schakelen om die quota te halen.