Europa houdt been stijf: Britten moeten geen gunsten verwachten

Nu het Verenigd Koninkrijk zich heeft uitgesproken voor de brexit, willen de 27 resterende lidstaten dat Londen dan ook maar meteen de zaken in gang zet, al was het maar om een eind te maken aan de onzekerheid en de neerwaartse spiraal op de Europese beurzen. Zolang het Verenigd Koninkrijk de uitstap niet officieel aankondigt, wordt er niet onderhandeld met Londen, klinkt het.

De traditionele Europese zomertop wordt dit jaar overschaduwd door het Britse EU-referendum. Omdat het referendum donderdag gehouden werd, moest de top al met enkele dagen uitgesteld worden. Nu de Britten voor de Brexit gekozen hebben, komt het onderwerp dinsdag en woensdag bovenaan de agenda te staan.

Het is vooral uitkijken naar woensdag, wanneer de staatshoofden en regeringsleiders informeel beraad houden en David Cameron de toegang tot de vergaderzaal zullen ontzeggen. In hun gemeenschappelijke verklaring zullen ze duidelijk maken dat er in geen geval met Londen onderhandeld wordt, ook niet informeel, zolang artikel 50 niet ingeroepen wordt.

Wanneer die notificatie het beste gebeurt, daarover bestaat er minder eensgezindheid. "De enen willen zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen, de anderen hebben meer begrip en willen soepelheid aan de dag leggen", zegt een diplomaat

De Belgische premier Charles Michel is een van de leiders die pleiten voor een "snelle boedelscheiding", maar alvast de Duitse bondskanselier Angela Merkel staat op de rem. "We kunnen ons geen impasse veroorloven, maar ik heb wel enig begrip voor het feit dat Groot-Brittannië tijd nodig heeft om de situatie te analyseren", zei ze maandag tijdens een persconferentie.

Merkel overlegde gisteren telefonisch met haar Franse collega Hollande en die zei na afloop dat er geen sprake kan zijn dat er teruggekomen wordt op de brexit. "Wat ooit ondenkbaar was, is nu onomkeerbaar geworden", aldus Hollande. Nog volgens Hollande moeten Frankrijk en Duitsland nu hun sterke banden aangrijpen om het initiatief te nemen. "Afzonderlijk lopen we het risico op verdeeldheid, meningsverschillen en ruzies."

Volgens ingewijden zijn de twee "het volledig eens over de manier waarop de situatie moet worden aangepakt". Merkel en Hollande zitten later vandaag samen met de Italiaanse premier Renzi en EU-president Tusk over de kwestie.

De chaos die in het Verenigd Koninkrijk ontstaan is na de brexit, lijkt niet alleen de samenleving, maar ook de economie en de politiek te verlammen. De overwinnaars na het referendum, het Conservatieve Leave-kamp en de anti-Europese partij UKIP, zijn opeens niet erg gehaast meer om Artikel 50 van het Verdrag van Lissabon te activeren. Vanaf het moment dat het artikel wordt ingeroepen, begint namelijk de klok te tikken en hebben de Britten twee jaar de tijd om hun exit-onderhandelingen af te ronden.

Ontslagnemend premier David Cameron weigert eveneens het artikel in te roepen. Hij outte zich de laatste maanden als voorstander van het Remain-kamp en vindt dat het niet aan hem is om de stekker eruit te trekken. De verwachting is dat hij zal aanblijven als waarnemend premier tot de Conservatieve partij over drie maanden een nieuwe partijleider aanduidt. Maar tot die tijd is er dus een machtsvacuüm en is het überhaupt niet duidelijk wie het artikel in kwestie eigenlijk zou moeten inroepen.

De Britten willen natuurlijk tijd winnen om in afwachting van de officiële onderhandelingen informeel al de nodige handelsafspraken te maken. Maar dat lijkt dus ijdele hoop te zijn.

Op Europees vlak zijn intussen al voorbereidingen aan de gang om de Europese Bankenautoriteit (EBA) vanuit Londen te verhuizen. Zowel Parijs als Frankfurt zijn kandidaat om de instelling te huisvesten. De verhuizing is maar een voorteken van hoe de Londense City zal worden geweerd uit de Europese financiële regelgeving en mogelijk ook de aandelenmarkten.