Schotse premier denkt dat ze brexit kan tegenhouden

Terwijl het Verenigd Koninkrijk in zijn geheel nip voor een brexit heeft gestemd, stemde Schotland donderdag duidelijk tegen de brexit: 62 procent van de Schotten wil lid blijven van de Europese Unie, tegenover 51,9 procent van de Britten. Omdat de Schotten zich zo pro-Europa hebben uitgesproken is de premier van Schotland nu op zoek naar manier om de brexit tegen te houden of om Schotland als onafhankelijk land in de Europese Unie te houden.

Een van de opties is een juridisch addertje in de Schotlandwet, die de bevoegdheden van Schotland binnen Groot-Brittannië regelt. Volgens een bepaald interpretatie van die wet, zou Schotland toestemming moeten geven aan de Britse regering om uit de Europese Unie te stappen.

Adam Tomkins, een conservatief parlementslid en jurist, schrijft op Twitter dat het parlement de brexit niet kan tegenhouden: "Het heeft de macht om te tonen of het al dan niet toestemt, maar geen toestemming geven is niet hetzelfde als tegenhouden."

Of het Schotse parlement de brexit kan tegenhouden, is dus voer voor juristen. Sturgeon vermoedt dat het wel kan. “Vanuit een logisch perspectief bekeken, kan ik haast niet geloven dat er niet zo’n vereiste is”, zei ze vanochtend bij de BBC, “maar ik vermoed dat de overheid van het Verenigde Koninkrijk daar anders naar kijkt”.

Sturgeon is nog niet zeker of ze er op deze manier een stokje voor kan steken, maar als het kan, dan zal premier Sturgeon aan het Schotse parlement vragen om haar kracht te gebruiken en een de brexit tegen te houden. “We gaan natuurlijk niet instemmen met iets dat tegen het belang van Schotland indruist.” Maar ze zei dat ze ook wel inzit met het algemene belang van het hele land, maar dat het in de eerste plaats haar job is om de belangen van Schotland te behartigen.

Nu is de Scottish National Party (SNP) van Sturgeon wel de grootste partij in het Schotse parlement, maar een absolute meerderheid heeft de partij er net niet. Als het parlement dus wil gaan dwarsliggen, zal de SNP nog de hulp nodig hebben van een andere partij. 

Een andere optie om Schotland in de Europese Unie te houden, is dat het zich losscheurt van het Verenigd Koninkrijk. Sturgeon heeft gisteren al gezegd dat ze die optie openhoudt. Haar regering heeft er alvast mee ingestemd om werk te maken van een nieuw onafhankelijkheidsreferendum. 

Twee jaar geleden hield Schotland al zo'n referendum, maar een meerderheid van de Schotten (55 procent) stemde er toen nog voor om bij het Verenigd Koninkrijk te blijven. 

Twee Schotse kranten pakken vandaag uit met peilingen waaruit zou blijken dat er na het brexitreferendum wel een meerderheid voor een onafhankelijk Schotland zou zijn.

Volgens een peiling van The Sunday Times, zou 52 procent van de Schotten nu voor Schotse onafhankelijkheid zijn; 48 procent zou niet te vinden zijn voor een onafhankelijk Schotland. Net zoals de Britten bij het grote brexit-referendum zouden de Schotten dus sterk verdeeld zijn. Voor de peiling werden 620 ondervraagd, dat is lang niet genoeg om van een betrouwbare peiling te spreken.

Uit een andere peiling, van The Sunday Post, zou blijken dat zelfs 59 procent van de Schotten zich wil afscheuren van het Verenigd Koninkrijk. 32 procent zou daartegen zijn en 9 procent zou er geen mening over hebben. Maar het is onbekend hoe onderzoeksbureau Scotpulse bij deze peiling te werk is gegaan.

Omzichtigheid is geboden, want de brexit heeft ook weer aangetoond dat peilingen niet betrouwbaar zijn, zeker als er geen rekening wordt gehouden met foutmarges. Op de avond van de stemming leek een peiling van YouGov erop te wijzen dat het leave-kamp verloren had, maar een paar uur later bleek dat zij dus nipt, met 4 procent verschil, hadden gewonnen.

Het is nog maar de vraag of Schotland uberhaupt onafhankelijk kan worden. Volgens de krant The Scottish Mail heeft de Europese Commissie bepaald dat dat niet kan. Die heeft namelijk bepaald dat een deel van een lidstaat niet in de Unie kan blijven als de lidstaat zelf de Unie verlaat.

Bijgevolg moet het Verenigd Koninkrijk dus eerst in zijn geheel onafhankelijk worden en pas daarna zou Schotland zich kandidaat kunnen stellen om lid te worden van de Europese Unie. En dan zijn we vertrokken voor vele jaren.