Vijfsterrenbeweging bezorgt Italiaanse premier nachtmerrie
Rome lag voor het grijpen. Hoewel burgemeester Roberto Giachetti van de Partito Democratico (PD) naar verluidt geen schuld trof, straalde een schandaal met steekpenningen af op hem en zijn partij.
Zijn uitdager Virginia Raggi, een 37-jarige advocate van de Movimento 5 Stelle (M5S, Vijfsterrenbeweging) blies hem in de tweede ronde weg met 67 procent van de stemmen. Ze kreeg dubbel zoveel stemmen als haar tegenstander. Raggi (foto bovenaan) wordt zo de eerste vrouwelijke burgemeester van de hoofdstad.
"Dit is het begin van een nieuw tijdperk", reageerde Raggi op haar overwinning. Haar opdracht is duidelijk: "We zullen de wettigheid en transparantie terugbrengen in de instituties van deze stad."
M5S verovert linkse stad Turijn
De grootste verrassing van deze lokale verkiezingen viel echter in de noord-Italiaanse stad Turijn, al twintig jaar een links bolwerk. Ook hier haalt een jonge vrouw van de Vijfsterrenbeweging de sjerp binnen. De 31-jarige Chiara Appendino versloeg burgemeester Piero Fassino, een ex-minister van de PD, met bijna 55 procent van de stemmen.
In de eerste ronde had Appendino nog een achterstand van 11 procentpunten op de zittende burgemeester. Haar overwinning in de tweede ronde is wellicht de ergste klap voor premier Renzi en zijn Democratische Partij. Burgemeester Fassino had Turijn namelijk zeker niet slecht bestuurd.
In de economische hoofdstad Milaan kon de partij van Renzi wel scoren. Giuseppe Sala haalde het met ongeveer 52 procent van zijn centrumrechtse uitdager Stefano Parisi. Ook in Bologna blijft de PD aan de macht.
In de zuidelijke havenstad Napels speelde de PD al niet meer mee in de tweede ronde. De zittende burgemeester, de onafhankelijke Luigi de Magistris, haalde het makkelijk van de centrumrechtse tegenkandidaat.
Referendum
De Vijfsterrenbeweging is de grote winnaar van deze verkiezingen. Waar de eurosceptische protestpartij van komiek Beppe Grillo tot nog toe enkele kleinere steden in handen had, staat ze met Rome en Turijn steviger in de schoenen in aanloop naar de nationale verkiezingen in 2018.
Premier Matteo Renzi had op voorhand al aangekondigd dat hij niet zou opstappen, ongeacht de uitslag van de verkiezingen, maar heel goed slapen zal hij toch niet doen. Renzi staat voor een cruciaal referendum in oktober over een grondwetswijziging, waar de rest van politiek Italië niet echt voor te vinden is. Een referendum waaraan hij zijn politieke toekomst verbonden heeft.