Voorzichtige troonrede in aanloop naar brexit-referendum
De troonrede van de koningin is geen politieke verklaring, maar een overzicht van de maatregelen die de regering van premier David Cameron plant. Als staatshoofd moet de koningin in de eerste plaats boven de partijen staan.
Het komende politieke jaar in Groot-Brittannië wordt overschaduwd door het referendum over een mogelijk Brits uittreden uit de Europese Unie. In haar troonrede kondigde de Queen droogweg aan dat "haar regering" een referendum over EU-lidmaatschap plant. Iets controversiëler is wat daarop volgde, namelijk dat er een "Bill of Rights" komt, zeg maar een eigen Britse wet over de mensenrechten. In de praktijk betekent dat een verwerpen van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.
De schandaalkrant The Sun had gekopt dat koningin Elizabeth voorstander zou zijn van een brexit. Volgens de Britse toezichthouder echter was dit een misleidende krantenkop. Buckingham Palace benadrukt dat de Queen politiek neutraal is.
Autonome gevangenissen
Ook opvallend is een voorgestelde hervorming van het gevangeniswezen, waarbij een aantal gevangenissen zo goed als autonoom worden, met gevangenisdirecteurs die veel macht krijgen. Volgens de Britse omroep BBC zou het gaan om zes gevangenissen met zo'n 5.000 gedetineerden. Oude inefficiënte gevangenissen zouden moeten sluiten.
De rest van de toespraak was een opsomming van tal van sociaal-economische hervormingsmaatregelen. Opvallend hier is dat buitenlanders zelf voor hun gezondheidszorg zullen moeten betalen. Daarnaast zal de regering ook maatregelen tegen extremisme en radicalisme nemen.
De macht van de traditie
De "Queen's Speech" is een van de hoogtepunten van het parlementaire jaar in Groot-Brittannië. De troonrede is een opsomming van maatregelen die de regering wil nemen en luidt eigenlijk het parlementaire jaar in.
De hele ceremonie bulkt van de traditie en gaat terug tot de 16e eeuw. Bij haar aankomst in Westminster Palace, het parlementsgebouw, krijgt de koningin haar grote kroon opgezet die eerder met een speciale koets naar het parlement is gebracht.
De koningin houdt haar troonrede in het Hogerhuis. Daarvoor begeeft een bediende van dat Hogerhuis - de zogenoemde Black Rod - zich naar het Lagerhuis om de leden van dat Huis op te roepen. De deur van het Lagerhuis wordt vóór hem dichtgegooid, een traditie die de onafhankelijkheid van het Lagerhuis tegenover de monarch symboliseert. De Black Rod klopt drie keer op de deur, voor die weer wordt geopend.
Daarop volgen de leden van het Lagerhuis de Black Rod naar het Hogerhuis, waar ze luisteren naar de troonrede. De tekst van de troonrede wordt geschreven door de regering, tot enkele jaar geleden nog op een vel kalfsleer.