Paus pleit voor warmer onthaal moderne gezinsvormen binnen de Kerk

Paus Franciscus heeft met de publicatie van "Amoris Laetitia", een nieuwe pauselijke brief over de liefde en het gezin, gezorgd voor een kleine aardverschuiving binnen de Katholieke Kerk. Franciscus pleit in het 264 pagina's tellende document voor een warmere houding tegenover hedendaagse gezinsvormen, onder meer door de re-integratie van hertrouwde uit de echt gescheiden mensen in de Kerk.

"Amoris Laetitia", letterlijk "De vreugde van de liefde", is een samenvatting van de twee bisschoppensynodes over het gezin in oktober 2014 en 2015. Met name tijdens de laatste synode kwam de gigantische kloof tussen de conservatieve vleugel en progressievere bisschoppen scherp in beeld.

In zijn eindtoespraak voor de synode vorig jaar hekelde de paus dan ook de onwrikbare houding van sommige kerkleiders die "hun kop in het zand steken en zich verbergen achter een rigide doctrine terwijl gezinnen lijden".

In het slotrapport van de laatste synode was al sprake van een zogenoemd "intern forum", waarbij een priester of bisschop samen met een gescheiden en hertrouwde katholiek, geval per geval, kunnen beslissen of die persoon opnieuw volledig kan toetreden tot de Kerk en ter communie kan gaan.

Homohuwelijk blijft taboe

Met zijn langverwachte apostolische exhortatie "Amoris Laetitia", volgens sommigen nu al het belangrijkste document in zijn pontificaat, wil Franciscus nu ook deels tegemoet komen aan de verwachtingen van uit de echt gescheiden en hertrouwde mensen. Hij pleit voor hun re-integratie in de Kerk, maar gaat niet verder in op het ontvangen van de communie.

De paus breekt eveneens een lans voor bepaalde vrijere, stabiele relaties die niet door een kerkelijk huwelijk bezegeld werden. "Heteroseksuele relaties tussen partners die samenwonen of enkel voor de wet getrouwd zijn kunnen evengoed een teken van liefde zijn wanneer ze een stabiele constante vormen of gekenmerkt worden door een diepe affectie", aldus de paus.

Ondanks de warmere houding ten opzichte van holebi's blijft het homohuwelijk een brug te ver. "Wat betreft het project om de verbintenissen tussen homoseksuele mensen gelijk te stellen met het huwelijk, daar is geen enkele grond voor", aldus nog de paus.

Een pleidooi voor de wettelijke verandering van de bestaande kerkregels is het document niet, maar de paus laat ruimte open voor de interpretatie ervan. Het is, met andere woorden, aan de bisschoppen en priesters op het veld om om met de tekst aan de slag te gaan en een Kerk een warmer gezicht te geven.

Van Looy: "Point of no return"

De reacties op de pauselijke brief zijn eensluidend positief? De Gentse bisschop Luc Van Looy ziet ereen "grondige verschuiving" in. De Kerk toont hiermee een ander gelaat, stelt hij.

Eerder dan vanuit een doctrine vertrekt het document vanuit de realiteit, in al haar complexiteit en diversiteit, stelt Van Looy, die in dit document alles behalve een einde, maar eerder "a point of no return" ziet.  Hij benadrukt de inclusieve benadering van de tekst, "niemand wordt uitgesloten".

Theoloog Stijn Van den Bossche onthoudt vooral de nadruk op waardigheid en respect voor holebi's. "Dit is het einde van een oordelende en veroordelende Kerk."

"Fundamenteel andere toon"

Ook Geert De Kerpel, hoofdredacteur bij het katholieke weekblad Tertio, reageert positief op het nieuwe traktaat. Hij heeft het over een frisse pastorale aanpak, die wezenlijk verschilt van die in vorige documenten.

"Deze enorme verandering van perspectief kan een paradigmawissel inluiden", aldus De Kerpel in Het Journaal. Hij verwijst naar de passage waar Franciscus stelt dat er ook veel goeds zit in homoseksuele relaties en naar een hint over een mogelijke invraagstelling van het verplichte celibaat voor priesters.

"Volgens sommigen zou het opheffen van het celibaat zelfs het thema van de volgende bisschoppensynode kunnen worden", aldus nog De Kerpel.

Meest gelezen