Hillary Clinton, niet de eerste bazin van het Witte Huis?

Een "first lady" heeft meestal een ceremoniële en symbolische rol. Hillary Rodham Clinton zelf doorbrak die rol begin de jaren 90 toen haar man Bill de VS regeerde. "Je krijgt er twee voor de prijs van één", had Bill Clinton tijdens zijn kiescampagne gegrapt en Hillary maakte dat deels waar.

De gedreven en succesvolle advocate had geen zin om koekjes en thee te serveren en naast haar man mooi te staan wezen. Ze kreeg zelfs de essentiële taak mee om een heuse ziekteverzekering voor de Amerikanen uit de grond mee te helpen stampen, een oude droom van de Democratische partij.

Hillary zette er haar schouders onder, maar de Republikeinse meerderheid in het Huis lichtte haar een voetje. De ziekteverzekering kwam er onder Obama dan toch, maar Hillary heeft wel het pad geëffend en de geesten rijp gemaakt en Obamacare is dan toch een beetje ook haar verdienste. Dat volstaat voor haar niet en de ambitie om als eerste vrouw de "supreme commander" van het Witte Huis en de VS te worden, straalt van Hillary af.

Toch was iemand haar bijna honderd jaar geleden voor, zij dat het in het geheim. Edith Bolling was 43 toen ze in 1915 trouwde met de Democratische president Thomas Woodrow Wilson. Die was toen al 59 en pas een jaar weduwnaar, maar was meteen smoor op de flamboyante Edith.

Bolling kwam uit de koloniale aristocratie van Virginia, stamde af van de Indiaanse Pocahontas -die de eerste kolonisten in Virginia redde- en was verwant aan de vroegere president Thomas Jefferson en Martha Washington, de vrouw van de eerste Amerikaanse president George Washington. Goed volk dus, maar de familie van de "Southern lady" was wel verarmd tijdens de Burgeroorlog (1861-1865) en ze was al weduwe van de juwelier Norman Galt.

Bolling liet de ceremoniële taken van "first lady" over aan een secretaresse en ging haar eigen weg. Na de intrede van de VS in de Eerste Wereldoorlog, was ze vrijwilliger bij het Rode Kruis. Woodrow Wilson had haar graag bij zich als hij in het Oval Office belangrijke besprekingen voerde en hij was erg gesteld op haar mening over politiek en internationale zaken, wat al gauw veel ministers en Congresleden flink op de zenuwen werkte.

In oktober 1919 kreeg Woodrow Wilson een hersenbloeding op een cruciaal moment toen hij de VS wou overhalen om in de door hem voorgestelde Volkerenbond te stappen. Samen met enkele topministers hield Edith zijn toestand geheim en werd ze de enige toegang van de buitenwereld tot haar man en zij besliste welke zaken belangrijk genoeg waren om aan hem voorgelegd te worden. Dat kon uiteraard niet geheim blijven en vanaf 1920 was er in politieke middens ongerustheid over wat een parlementslid "the presidentress" noemde. Critici verweten haar dat haar grote invloed toen niet gekoppeld aan pragmatisme en ervaring ertoe geleid heeft dat de VS niet in de Volkerenbond stapten, waardoor die instelling een lege doos werd, maar dat is wellicht kort door de bocht.

Na zijn dood in 1924 verzamelde Edith alle persoonlijke documenten van haar man. Politiek bleef ze actief. Zo steunde ze in 1960 de campagne van de Democraat John Kennedy en was ze eregaste op diens eedaflegging. Eind 1961 overleed ze aan een longaandoening.

Ook van goeden huize was Eleanor Roosevelt, een nicht van de Republikeinse president Theodore Roosevelt die in 1905 trouwde met een verre neef, de latere Democratische president Franklin Delano Roosevelt. 

Net als de Clintons later vormden de Roosevelts vooral een politiek team en hadden ze beiden avontuurtjes buiten hun huwelijk. Als "first lady" (1933-1945) reisde Eleanor doorheen het land om de "New Deal" -een politiek van overheidsingrijpen waarmee FDR de economie uit de Depressie wou helpen- te promoten en was ook adviseur van haar man.

Eleanor Roosevelt kwam in eigen naam ook actief op voor de rechten van zwarten, vrouwen en Europese vluchtelingen voor de nazi's. Al dat activisme maakte haar later verdacht bij FBI-directeur Edgar Hoover die haar "linkse activiteiten" in de gaten liet houden.

Na de dood van haar man in 1945 was Eleanor tussen 1946 en 1953 VS-vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties. Ze speelde daar geen ceremoniële rol bij de organisatie die haar man had opgezet, maar was één van de opstellers van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, nog altijd één van de belangrijkste documenten van de VN. Onder president Kennedy (1961-1963) leidde ze een commissie voor vrouwenrechten en zat ze in de bestuursraad van de NAACP, de organisatie die de rechten van minderheden in de VS verdedigt. Eleanor Roosevelt overleed in 1962. Haar begrafenis werd bijgewoond door president Kennedy en diens voorgangers Harry Truman en Dwight Eisenhower.