Wordt Aung San Suu Kyi toch president van Myanmar?

In het Aziatische land Myanmar (Birma) zijn er onderhandelingen aan de gang tussen de democratische partij NLD en de legertop. Er zijn tekenen dat het leger nu toch de grondwet zou laten veranderen waardoor oppositieleidster Aung San Suu Kyi president kan worden.

Eind vorig jaar heeft de Nationale Liga voor de Democratie (NLD) van Aung San Suu Kyi ruim de parlementsverkiezingen gewonnen. De NLD heeft nu twee derde van de vrij te begeven zetels in het parlement en kan dus nu de nieuwe president benoemen.

Volgens de grondwet die de militaire dictatuur enkele jaren geleden nog heeft ingevoerd, zou oppositieleidster en Nobelprijswinnares voor de Vrede Aung San Suu Kyi geen president kunnen worden. Artikel 59f verbiedt dat iemand met een buitenlandse echtgenoot of kinderen met de buitenlandse nationaliteit staatshoofd wordt.

Aung San Suu Kyi was getrouwd met de Brit Michael Aris, maar die is inmiddels overleden. Hun twee kinderen hebben evenwel ook de Britse nationaliteit en daardoor zou de oppositieleidster -nu leidster van de grootste partij- geen president kunnen worden.

De NLD zou nu wel iemand anders naar voor kunnen schuiven, maar Aung San Suu Kyi heeft laten verstaan dat ze hoe dan ook de touwtjes in handen zal nemen en dus ook de macht. De voormalige dictator Than Shwe -die Aung San Suu Kyi jarenlang in huisarrest hield- zou ook bereid zijn haar presidentschap te aanvaarden.

Volgens diplomaten zou stafchef Min Aung Hlaing nu toch bereid zijn omdat omstreden artikel uit de grondwet te schrappen. In ruil daarvoor zou de legertop immuniteit willen voor eventuele vervolging van wreedheden onder de dictatuur, het behoud van economische voordelen van de "top brass" en een aantal belangrijke regeringsposten.

Nog problemen genoeg in Myanmar

Eind vorig jaar behaalde de NLD van Aung San Suu Kyi een verpletterende overwinning in de eerste vrije verkiezingen in meer dan 50 jaar. In 1990 was dat ook al het geval, maar toen weigerde de toenmalige dictatuur die resultaten te erkennen. Deze keer is dat wel het geval.

De voorbije jaren is een economische liberalisering doorgevoerd van de voormalige socialistische dictatuur van Ne Win (1962-1988) en daardoor is Myanmar nu opengesteld voor buitenlandse investeringen. Het land heeft alles om een enorm groeipotentieel waar te maken en een nieuwe economische "tijger" in Zuidoost-Azië te worden, maar er zijn ook tal van problemen.

Officieel heeft het regime vorig jaar vredesakkoorden gesloten met de meeste rebellengroepen van etnische minderheden, die 40% van de bevolking omvatten. Het gaat dan om Shan, Karen, Kachin en Lisu. In de westelijke deelstaat Rakhine zijn er spanningen tussen de boeddhistische bevolking van de Arakan en de gediscrimineerde minderheid van de Rohingya. Daarnaast zitten er nog altijd erg veel politieke gevangenen vast.

Tegelijk hebben veel generaals lucratieve deals gesloten met China, terwijl Aung San Suu Kyi en de NLD eerder overhellen naar het Westen, dat meer op democratie gericht is. De generaals zullen die belangen niet zo graag opgeven.

Het leger, de Tatmadaw, is naast de boeddhistische clerus de zwaarste pijler van de Myanmarese politiek. Het valt af te wachten hoe de militairen nu willen omgaan met het opgeven van een deel van de macht. Als dat lukt, lonkt echter een economische ontwikkeling die ook hun geen windeieren zal leggen. In Myanmar wonen 52 miljoen mensen.

Meest gelezen