Paus Franciscus opent deur van het "Heilig Jaar"
Het eerste Heilig Jaar - een traditie uit de middeleeuwen - vond plaats in het jaar 1300 en wordt normaal gezien om de 25 jaar gehouden, de vorige keer was in het jaar 2000. Een paus kan echter tussentijds een speciaal Heilig Jaar uitroepen en dat heeft Franciscus deze keer gedaan. Daarmee kan de huidige paus zijn eigen accenten leggen op de politiek van de Katholieke Kerk.
Niet toevallig riep Franciscus het huidige Heilig Jaar - het jaar van de barmhartigheid - uit exact 50 jaar nadat het Tweede Vaticaanse Concilie werd afgesloten, één van de belangrijkste momenten in de kerkgeschiedenis. De toenmalige paus Johannes XXIII - hét grote voorbeeld van paus Franciscus - wou met het concilie de Kerk de nieuwe tijd binnenloodsen.
Vernieuwend was het concilie wel, maar de kracht nam paus na paus af. Tot nu bij Franciscus, die duidelijk ook opnieuw dicht bij de essentie en de mensen wil komen. "De poort die Vaticaan II heeft geopend naar de wereld, mag niet opnieuw gesloten worden", riep een zichtbaar vermoeide paus de 1,2 miljard katholieken op.
Binnen enkele weken worden overigens de besluiten van de bisschoppensynode verwacht. De paus heeft daar steeds een laatste hand in. Het is uitkijken naar zijn standpunten over homoseksualiteit en de communie voor gescheiden mensen.
De Heilige Deur
Bij de opening van een Heilig Jaar opent de paus traditioneel de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek. Die deur blijft anders steeds gesloten achter een muur. "Laat mij de deuren van de gerechtigheid open", sprak de paus op de drempel uit. Daarna liep hij door de deur de basiliek binnen.
De Heilige Deur bevindt zich rechts van de hoofdingang van de Sint-Pietersbasiliek. Ze is gedecoreerd met 16 bronzen panelen die de verlossing van de mens door barmhartigheid afbeeldt. Wanneer je door de deur loopt, symboliseert dat het leven als een pelgrimstocht en de doorstane offers.
Het is net dat wat miljoenen gelovigen het komende jaar gaan doen: verwacht wordt dat tijdens het Heilig Jaar - dat tot 20 november 2016 duurt - zo'n tien miljoen mensen door de deur zullen passeren tijdens hun pelgrimstocht naar Rome.
Paus Franciscus heeft alle kathedralen overal ter wereld opgedragen om ook hun heilige deuren te openen, zodat pelgrims niet noodzakelijk naar Rome moeten komen. Een unicum.
De paus en de paus emeritus
Tijdens de openingsviering van het Heilig Jaar was er ook een opmerkelijke ontmoeting tussen paus Franciscus en paus emeritus Benedictus. Het gebeurt nog maar zelden dat de vorige paus, die zich in 2013 terugtrok, in het openbaar verschijnt.
Ook hij ging, na paus Franciscus, de Sint-Pietersbasiliek binnen langs de Heilige Deur. Benedictus zag er overigens erg verzwakt uit: hij had de hulp van twee man nodig om over de drempel van de deur te geraken.
Draconische veiligheidsmaatregelen
De openingsviering vandaag lokte zo'n 50.000 gelovigen naar Rome. Er werden dan ook enorme veiligheidsmaatregelen getroffen.
Zo waren er strikte veiligheidscontroles aan de ingang van het Sint-Pietersplein. Pelgrims, journalisten, diplomaten en priesters moesten allemaal langs controleposten passeren.
De Romeinse autoriteiten hebben ook 5.000 extra agenten en soldaten ingezet om de veiligheid te garanderen. Bovendien was het luchtruim boven grote delen van Rome gesloten.
