"Geen aanwijzingen dat terroristen zich mengen onder vluchtelingen"

Vanuit de Poolse hoofdstad coördineert Vande Ryse de controle op de Europese buitengrenzen. Dat gebeurt in het zogenoemde situation center van Frontex. Frontex is in 2014 opgericht als de overkoepelende Europese grenspolitie, maar heeft zelf geen mensen op het terrein die grenscontroles uitvoeren. Die mensen worden geleverd door de verschillende Europese lidstaten.

"Wij kijken samen met de lidstaten waar de druk op de grenzen het grootst is", legde Vande Ryse uit in "De ochtend" op Radio 1. En die druk is op dit moment het grootst in Italië en Griekenland door de toestroom van duizenden bootvluchtelingen die de Middellandse Zee proberen over te steken. Samen met de twee landen bekijkt Frontex welke middelen er nodig zijn om de grenzen beter te bewaken: schepen, vliegtuigen en mensen. En dan gaan wij onderhandelen met de andere Europese lidstaten wie die middelen kan leveren."

Vande Ryse spreekt van een ongeziene toestroom van vluchtelingen, maar heeft reserves bij de cijfers die de ronde doen over de vluchtelingenstroom. "Er is een enorme toevloed. Dit is nog nooit eerder voorgekomen. Er zijn schattingen die spreken van 1 à 1,5 miljoen mensen die het afgelopen jaar Europa zijn binnengekomen, maar we moeten daar heel voorzichtig mee zijn, want er is waarschijnlijk een dubbele telling. Dat kan gebeuren met mensen die binnenkomen via Griekenland en verder trekken naar de Balkanlanden. Maar de druk blijft zeer hoog en daar moeten we op blijven inspelen."

Kan Frontex in die gigantische mensenmassa nog goed controleren of er geen terroristen Europa proberen binnen te glippen? Want dat wordt de laatste maanden steeds vaker geïnsinueerd, onder andere door een (omstreden) veiligheidsadviseur van de Libische regering en door gespecialiseerde websites zoals deze die strijders proberen te volgen.

Toen bij één van de aanslagplegers in Parijs een Syrisch paspoort werd gevonden werd de vraag helemaal actueel. Maar het paspoort bleek later vals te zijn en toe te behoren aan een soldaat van het Syrische regeringsleger die enkele maanden geleden stierf.

Vande Ryse zegt over geen concrete gegevens te beschikken dat terroristen zich zouden mengen tussen de vluchtelingenstroom. “Ons agentschap weet daar weinig van af, wij hebben daar geen betrekking op en wisselen ook geen persoonsgegevens uit met de gerechtelijke diensten.” Frontex werkt dus niet direct samen met de rechercheurs die onderzoek doen naar terrorisme en Vande Ryse wil dat zo houden. “Ik denk dat we de problematieken (de toestroom van vluchtelingen en terrorisme, nvdr) gescheiden moeten houden. De gerechtelijke diensten zullen wel klaarheid scheppen als er klaarheid is.” Geen directe samenwerking met het gerecht dus, maar Frontex gaat wel nauw samenwerken met Europol en het Europees Asielagentschap, kondigde Vande Ryse aan in “De ochtend”.

Frontex gaat volgens Vande Ryse ook focussen op een betere registratie en screening van vluchtelingen als ze Europa binnenkomen. Dat moet gebeuren in zogenoemde hotspots. Om die te bemannen heeft Frontex meer mensen nodig. “Wij hebben aan de lidstaten gevraagd om hiervoor mensen aan te leveren.” En dat is dringend nodig, want sinds vorige week moesten de hotspots in Italië en Griekenland operationeel zijn. Maar van de elf aangekondigde registratiecentra zijn er nu slechts twee actief: één in Italië en één in Griekenland.