Bernie Sanders, een socialist als president van de VS?

Kiescampagnes worden in de VS de voorbije decennia bijna steevast gedomineerd door stereotiepe afgeborstelde figuren van goede afkomst, met geld, gelovend in God en -al dan niet hypocriet- zwerend bij "family values". President Barack Obama en Hillary Clinton waren daar een beetje de uitzondering op.

Bernie Sanders is totaal het tegengestelde. Een oud mannetje met warrig grijs haar in een verfrommeld pak en door vrienden  omschreven als een zeurpiet die vaak dezelfde plaat afspeelt, is niet meteen een figuur waarvan je zou verwachten dat hij de kiezer en de media kan bekoren, en toch gebeurt dat.

Anders dan de meeste andere kandidaten heeft Sanders immers een echte boodschap te verkondigen: namelijk die van een socialer en meer gelijk Amerika met kansen voor iedereen, niet enkel voor de elite. Kortom: de oude "American dream" van weleer, waarop het land indertijd gebouwd werd en misschien net daarom trekt de prekerige Sanders veel volk op zijn meetings, en opvallend ook veel jonge Amerikanen. (Lees verder onder de foto).

"Ons land hoort toe aan al onze mensen, niet enkel aan een handvol miljardairs", is zowat de slogan van Bernie Sanders. Als kind van Pools-joodse immigranten groeide hij op in een arme wijk in Brooklyn, New York en hij kent dus de onderkant van de maatschappij.

Toch studeerde hij in 1964 af in politieke wetenschappen aan de universiteit van Chicago. Daarna deed hij zowat van alles zoals werken op een kibboets in Israël, timmerman, films maken en dergelijke meer tot hij in 1971 in de politiek stapte in de progressieve Liberty Union Party in de kleine progressieve staat Vermont in het liberale noordoosten van de VS.

Na wat mislukte kiescampagnes werd hij in 1980 verrassend verkozen tot burgemeester van de stad Burlington in Vermont en hij werd drie keer herkozen. Hij was er erg populair door zijn inzet voor betaalbare woningen en het opkalfateren van de stad.

In 1990 werd hij verkozen in het Huis van Afgevaardigden in Washington en sinds 2006 zit Sanders in de Senaat. Aanvankelijk was hij onafhankelijk politicus, maar geleidelijk verzeilde hij in de Democratische partij, al bleef hij een buitenbeentje.

Zijn privéleven was ook niet onbesproken. Sanders is gescheiden en is nu aan zijn tweede vrouw toe, zijn medewerkster Jane O'Meara Driscoll met drie kinderen uit een vorig huwelijk. Tussendoor had hij nog een zoon met een andere vrouw met wie hij niet getrouwd is. (Lees verder onder de foto).

In het Congres in Washington is Sanders geen onbekende. Hij viel er op door zijn verzet tegen vrijhandelsakkoorden, maar vooral tegen het beleid van gewezen president George W. Bush met diens belastingvoordelen voor de rijkere klasse en de inval in Irak.

Toch doet Sanders meer dan enkel zeuren en aanvallen. Samen met de Republikein John McCain voerde hij een voorstel voor betere pensioenen voor ex-militairen door, al is Sanders geen fan van Defensie. Ondanks hun verschillende visies hebben McCain en Sanders een groot respect voor elkaar overgehouden aan die tijd.

Op eigen houtje voerde hij een amendement door op "Obamacare", de algemene ziekteverzekering van president Barack Obama, waardoor elf miljard dollar opzij werd gezet voor extra gezondheidszorg.

Sanders noemt zichzelf een "Democratisch socialist" (een f***-woord in de VS) en is voorstander van een systeem van royale gezondheids- en ouderenzorg naar Scandinavisch en Canadees model tegen het model in de VS dat volgens hem (en vele anderen) totaal achterlijk is. Hij wil ook gratis onderwijs aan de universiteiten. Dat zou deels gefinancierd moeten worden door een belasting op speculatie op de beurzen (nog een f¨¨¨¨-woord). Ook wil hij rijken meer belasten, minimumlonen verhogen, gezondheidszorg volledig onder controle van de overheid brengen en grote banken opdelen.

Of Sanders president kan worden, wordt door velen betwijfeld, maar hij kan wel wegen op de agenda van andere kandidaten. In elk geval brengt de "grumpy old man from Brooklyn" een totaal nieuwe en frisse boodschap in de Amerikaanse politiek, reden wellicht waarom zo veel jonge Amerikanen, die na de crisis van 2008 veel kritischer tegenover de overheid en Wall Street staan, in dichte drommen naar Sanders komen luisteren.

Toch zal Sanders het dit keer niet zo gemakkelijk krijgen. Er zijn plots veel progressieve Democratische kandidaten opgestaan en wordt moeilijk vissen in die drukke vijver. Verrassingen zijn echter nooit uitgesloten, kijk naar de verkiezing van Donald Trump drie jaar geleden en wie had ooit durven denken dat dat zwarte jochie uit Chicago met de "middle name" Hussein in het Witte Huis zou terechtkomen?