Merkel en Hollande trekken "tandem" in EU weer op gang

Het waren twee opmerkelijke toespraken. De vorige keer dat de Franse en Duitse leiders samen het Europees Parlement toespraken, was met Helmut Kohl en François Mitterrand, enkele weken na de val van de Berlijnse Muur in november 1989.

Hollande en Merkel herinnerden aan die "wind van vrijheid en hoop" die toen door het continent waaide en de weg baande naar de eenmaking van een vrij en democratisch Duitsland en tegelijk Europa. Een kwarteeuw later wordt Europa echter uitgedaagd door nieuwe drama's en beide leiders hadden het dan uiteraard over de schuldencrisis in Griekenland en Zuid-Europa, de oorlogen in Oekraïne, Syrië en Irak en de enorme vluchtelingenstroom naar de EU.

De Unie kan zich niet langer afschermen van de rest van de wereld en "nieuwe hekken en muren zijn geen oplossing", waarschuwde Merkel. De enige manieren om die stroom te stuiten, zijn oplossingen voor de conflicten in Syrië, Irak, Libië en Afrika. Daarnaast pleiten Hollande en Merkel voor brede Europese steun voor buurlanden zoals Turkije, Jordanië en Libanon die miljoenen vluchtelingen in kampen opvangen.

Voor wie toch naar hier komt en veiligheid zoekt, moet Europa de armen openen en respect tonen, maar tegelijk moeten de nieuwkomers zich ook houden aan onze waarden en onze talen leren; Tegelijk hamerden de twee leiders op het versterken van de Europese buitengrenzen en opvallend was de uitspraak van Merkel dat het huidige EU-asielbeleid niet voldoet en aangepast moet worden, waarbij ook een terugkeerbeleid moet uitgewerkt worden voor wie niet voldoet aan de criteria om erkend te worden.

De Franse president gaf toe dat de EU de laatste jaren niet altijd met succes met tal van crises worstelt. Te laat hebben we ingezien dat de conflicten in het Midden-Oosten en Afrika ons niet ongemoeid zouden laten en Griekenland en Italië hebben veel te lang vluchtelingen moeten opvangen zonder veel hulp van de andere lidstaten.

Toch hebben solidariteit en verantwoordelijkheid uiteindelijk toch tot resultaten geleid en Hollande en Merkel wezen op het compromis dat met veel moeite nu toch bereikt is met Griekenland over de schulden en over het spreidingsplan voor vluchtelingen dat nu door een meerderheid van de EU-Raad aanvaard is. Ook inzake Oekraïne hebben Europese druk en sancties geleid tot een wapenstilstand, zij het nog niet tot echte vrede, klonk het.

Beide leiders waarschuwen de lidstaten voor de verleiding om zich opnieuw terug te trekken achter hun eigen soevereiniteit en grenzen en dat leek een verwijzing zowel naar Hongarije als naar Groot-Brittannië dat gunstigere voorwaarden binnen de EU wil.

Merkel en Hollande benadrukten dat hun landen opnieuw samen de schouders over Europa willen steken en dat de Unie de huidige problemen wel degelijk de baas kan. Ze verwezen daarbij ook herhaaldelijk naar EU-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en naar de "driehoek" Kohl-Mitterrand en voormalig Commissiechef Jacques Delors die eind de jaren 80 de basis legden voor de huidige politieke en monetaire unie, de eenmaking van Europa en de interne markt.