Het parcours van Thalysschutter El Khazzani
Van Marokko naar Spanje
Ayoub El Khazzani komt oorspronkelijk uit Tétouan, een stad in het noorden van Marokko. In 2007 verhuist de familie van El Khazzani naar Spanje. Ayoub is dan 18 jaar oud en doet er klusjes als schilder. Het gezin woont eerst in de hoofdstad Madrid, later verhuizen ze naar Algeciras, niet ver van Gibraltar dat bekend staat als een plek in Spanje waar heel wat verdachte jihadisten toeven. Ayoub frequenteert er de wijk El Saladillo, berucht voor zijn armoede, werkloosheid en drugtrafiek. El Khazzani wordt zelf drie keer aangehouden voor handel in drugs.
Volgens de Franse krant Le Figaro bezocht Ayoub er vaak - in het spoor van zijn vader - de Taqwa-moskee, die volgens bronnen als erg radicaal wordt omschreven. Vanaf eind 2013 komt El Khazzani in het vizier van de Spaanse diensten: hij zou namelijk vrij radicale toespraken houden in de buurt van de moskee.
De tocht door Europa
In februari 2014 krijgen de Franse inlichtingendiensten een waarschuwing van hun Spaanse collega's: Ayoub El Khazzani staat kennelijk op het punt te vertrekken naar Frankrijk.
De Franse diensten nemen het serieus en openen een dossier. Maar op geen enkele moment wordt El Khazzani gesignaleerd op Frans grondgebied. Tijdens zijn verhoor nu heeft de verdachte wel bekend dat hij de afgelopen zes maanden wel eens in Frankrijk heeft verbleven, al kon hij daar geen details over geven.
Volgens zijn advocate Sophie David was het verblijf van El Khazzani in Frankrijk in elk geval een stuk korter dan zijn passages in Duitsland, Andorra, Oostenrijk... en ook ons land. Vorig jaar zou hij bijvoorbeeld een tijd verbleven hebben in de buurt van Antwerpen. Ook bij onze inlichtingendiensten staat hij bekend voor zijn radicale ideeën. Er wordt onder meer onderzocht of er een link bestaat met de terreurcel in Verviers.
Is El Khazzani naar Syrië geweest?
Op 10 mei wordt de alarmbel geluid bij de Franse diensten, schrijft Le Figaro. Die dag zou El Khazzani op de luchthaven van Berlijn een vlucht genomen hebben naar Turkije. Verdacht, want dat land is voor heel wat Syriëstrijders de poort naar Syrië.
Of Ayoub El Khazzani effectief in Syrië is geweest, of hij daar heeft gevochten of contact heeft gehad met jihadisten, dat is allemaal nog niet duidelijk. Zelf ontkent hij ook maar iets te maken te hebben met een jihadistische groepering.
Feit is dat hij vrijdag in elk geval in Brussel was. El Khazzani stapt op die dag in het station van Brussel-Zuid op de bewuste Thalys. De kalasjnikov die hij bij het schietincident gebruikte, heeft hij naar eigen zeggen gevonden in een park in de buurt van Brussel-Zuid, waar hij sliep. Volgens zijn advocate nam de verdachte geregeld kalmeringsmiddelen om zijn impulsieve gedrag te temperen. Ook net voor hij vrijdag op de trein stapte, zou hij pillen hebben genomen.
Cruciaal: handelde El Khazzani alleen of niet?
De cruciale vraag die de speurders nu stellen is: "Was El Khazzani een lone wolf of kreeg hij hulp van anderen?" Kende hij bijvoorbeeld mensen in ons land die hem geholpen hebben aan onderdak of aan wapens? Ook daarover bestaat nog geen zekerheid.
De Franse gerechtelijke autoriteiten zijn nog steeds bezig met de verdachte te verhoren. Bijkomend probleem daarbij is dat El Khazzani geen woord Frans spreekt, alles verloopt via een tolk. "Maar hij is niet nerveus, integendeel: hij is erg kalm in tegenstelling tot heel wat andere mensen in zulke omstandigheden", aldus advocate Sophie David. "Mijn cliënt beweegt amper en antwoordt rustig op alle vragen. Hij is wel niet altijd even duidelijk over de chronologie van de feiten."
Tegenover de speurders blijft de man volhouden dat hij geen radicale moslimterrorist is. Hij is naar eigen zeggen zelfs geen praktiserende gelovige. De "aanslag" op de Thalys was volgens hem dan ook een "gewone overval".