Japan opent de weg naar buitenlandse militaire operaties

Binnenkort zal het voor het Japanse leger mogelijk zijn om ook in het buitenland slag te leveren. Het parlement in Tokio heeft daarover twee wetsvoorstellen goedgekeurd. Historisch, want het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat buitenlandse operaties mogelijk zullen zijn. Controversieel ook, want dat gaat mogelijk in tegen de pacifistische grondwet van het land.
De Japanse premier Abe (links) lacht de goedkeuring toe

De nationalistische Japanse premier Shinzo Abe wil al een hele tijd zijn leger meer slagkracht geven. Recente conflicten met grote buur China - dat snel aan het militariseren is - en de onthoofdingen van twee Japanners door terreurgroep IS zijn daartoe de aanleiding.

Probleem is de Japanse grondwet. Na de Tweede Wereldoorlog werd daarin - onder Amerikaanse druk - een artikel opgenomen dat oorlogsvoering verbiedt. Officieel heeft het land dan ook nog altijd geen leger, maar een "zelfverdedigingsmacht". Dat "leger" telt evenwel niet minder dan 230.000 manschappen die uitgerust zijn met de meest moderne wapens.

Vorig jaar liet premier Abe al een herinterpretatie van het bewuste grondwetsartikel goedkeuren en nu is de Japanse regering er ook in geslaagd om twee wetsvoorstellen door het Japanse lagerhuis te loodsen die de baan vrijmaken voor buitenlandse operaties.

China is not amused

Concreet zal het Japanse leger aan "collectieve zelfverdediging" mogen doen. Wanneer bondgenoten (denken we daarbij vooral aan de Verenigde Staten) worden aangevallen en er ook een kritieke bedreiging voor Japan zelf is, dan zal het leger tussenbeide mogen komen. Zo zouden Japanse legerschepen acties moeten kunnen ondernemen in buitenlandse wateren, bijvoorbeeld het beschermen van een olietanker in het Midden-Oosten. Tokio zou ook een verkenningsvliegtuig boven de Zuid-Chinese Zee kunnen laten vliegen om Chinese activiteiten te monitoren.

China heeft al luidkeels geprotesteerd. "De wetsverandering in Japan is zonder voorgaande sinds 1945", maakt Peking zich ongerust. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken: "We vragen ons af of Japan zijn pacifistische beleid aan het verlaten is en dringen erop aan dat ze vasthouden aan het pad van vrede in de regio." Ook Zuid-Korea roept Tokio op om de regionale vrede en veiligheid te handhaven.

Ook bevolking protesteert

Het zijn niet alleen de regionale machten die zich ongerust maken over de Japanse wendingen. Ook de oppositie in Japan maakt zich ongerust. Nog voor de stemming in het parlement rond was, verlieten de leden van de oppositie al het halfrond. "Het goedkeuren van deze wetten laat een smet achter op de naoorlogse democratie van Japan", zegt oppositieleider Katsuya Okada.

Ook heel wat gewone Japanners zijn niet tevreden. Tijdens de stemming in het parlement stonden duizenden mensen buiten te protesteren in de striemende regen. Ze vrezen dat ze nu meegesleurd zullen worden in internationale conflicten. Jongeren zijn ook bang dat de dienstplicht zal worden ingevoerd, aangezien de Japanse bevolking gebukt gaat onder de vergrijzing.

De wetten moeten nu wel nog door het hogerhuis worden goedgekeurd, al is het onwaarschijnlijk dat dat nog enige obstructie zal geven.

Meest gelezen