Ochi, en wat nu met Griekenland?
Na het gescheld van de afgelopen week is het weer tijd voor de harde feiten. Een eerste feit: de Griekse kiezer heeft een duidelijk "neen" laten horen tegen verdere besparingen. Laat het referendum dan niet geheel volgens de regels van de Raad van Europa verlopen zijn en was de vraagstelling belachelijk ingewikkeld, toch kunnen we er vanuit gaan dat de gemiddelde Griek wel degelijk wist waarover het ging en 61% is een duidelijke score anders dan bv. 51-49%.
Feit nummer 2: de Griekse regering mag zich dan op de borst kloppen dat ze een democratisch mandaat van de kiezer heeft, dat geldt echter ook voor ALLE andere lidstaten van de eurozone en de EU en daar is de bereidheid om nog eens belastinggeld in de schatkist van Delos te gooien, zeker niet groot.
Meer nog: de weigerachtigheid om toe te geven aan Athene verdeelt de rest van Europa niet in links en rechts, maar was vrij unaniem, Griekenland tegen de rest. Zo waren de uitspraken van de Duitse sociaaldemocraten (minister van Economie Sigmar Gabriel en EU-parlementsvoorzitter Martin Schulz) de voorbije week heel wat scherper dan die van de conservatieve CDU van bondskanselier Angela Merkel. Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de eurogroep, is een Nederlandse socialist en EU-commissaris Economie Pierre Moscovici komt uit de doorgaans erg rode Franse PS en was één van de getrouwen van ex-president Mitterrand; toch niet meteen een rechts nest, of wel?
Enkel bij extreemlinkse (PVDA) of idemdito-rechtse populisten (FN, UKIP) -die beiden baat hebben bij "Schadenfreude" over de Europese Unie, was er steun te horen voor Athene, naast enkele landen waar links in de oppositie zit en dus geen federale verantwoordelijkheid moet dragen, zoals de PS in België.
Iemand 50 miljard euro te veel?
Los daarvan stapelen de facturen zich deze maand op voor Griekenland dat sinds woensdag vorige week al officieel wanbetaler is (aan het IMF). Vrijdag moet er voor 2 miljard euro Griekse staatsobligaties terugbetaald worden aan privé-houders en als dat niet gebeurt, zullen de ratingkantoren zich als wolven op de Grieken storten.
Dat is misschien nog niet zo'n ramp -wegens nu al "junk"-status- maar op 20 juli moet Athene meer dan 3 miljard euro terugbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB). Een wanbetaling daar zou dramatisch kunnen zijn, want dat zou de ECB doen besluiten om de noodlijnen voor de Griekse banken door te snijden en dat is net de achilleshiel van Griekenland.
Die banken blijven nu enkel overeind net door die ECB-kredieten ("emergency liquidity assistance") en omdat de regering in Athene die banken gesloten heeft en kapitaalbeperkingen heeft opgelegd. De ECB heeft Hellas nog niet overboord gegooid, maar als die noodlijnen voor de Griekse banken niet snel verhoogd worden, staat het land rampzalige weken te wachten. Zonder banken werkt een economie echter niet en nu al dreigen er tekorten omdat de invoer van medicijnen en voeding niet betaald kan worden, krijgen veel ouderen hun pensioen niet in handen en dergelijke meer. Dat kan alleen nog erger, en veel erger worden, met sociale onrust, rellen en mogelijk terreur tot gevolg.
Los daarvan heeft het IMF becijferd dat Griekenland tot eind 2018 een nieuw (derde!) hulpplan van nog eens 52 miljard euro nodig zal hebben. Van waar dat geld moet komen, zonder IMF en ECB, is niet duidelijk. Noch Merkel noch de SPD noch andere grote partijen in Europa zullen dat zomaar willen bijpassen als het "ochi" blijft tegen besparingen en structurele hervormingen van het toch erg inefficiënte Griekse staats- en sociaaleconomisch model.
Een verdere crisis is bovendien meer dan tijdelijk, maar zou een economisch herstel op lange termijn kunnen schaden. Een echt bankroet -en dat is nu echt geen hypothese meer- zou Griekenland voor zeker een generatie in armoede en chaos dompelen. Geen wonder dat veel hoogopgeleide Griekse jongeren elders in Europa en zelfs in Australië hun heil beginnen te zoeken. "Ochi" of niet, Griekenland zal voor zijn redding toch afhankelijk zijn van de rest van Europa en als Athene niet bijdraait, dreigt het referendum van zondag een erg dure Pyrrhus-overwinning te worden.
