"Boos omdat Baby D niet normaal kan opgroeien"

Tien jaar geleden kwam "Baby D" voor het eerst in het nieuws. Het meisje is geboren uit een Vlaamse draagmoeder, met Vlaamse wensouders. De man van dat koppel was de donor. Er ontstond echter onenigheid met de draagmoeder, die op zoek ging naar nieuwe wensouders. Die vond ze in Wim en Nathalie, een Nederlands koppel uit Leusden. De Vlaamse wensouders wilden haar terug. Er volgden jaren van juridisch getouwtrek. "Baby D", nu een meisje van 10 jaar dat Donna genoemd mag worden, woont intussen definitief in Nederland.

De programmamakers van de EO, de Evangelische Omroep, hielden tien jaar lang contact met de Nederlandse ouders. Vanavond doen ze één keer hun verhaal in het programma "Dit is de dag". Correspondent Joris Van de Kerkhof kon de reportage op voorhand al bekijken. "Wim en Nathalie zijn moe, moegestreden, boos op alle instanties. Ze willen hun boosheid van zich af praten", zegt hij in "Bonus" op Radio 1. "Donna kan hier niet meer normaal opgroeien, ze willen weg uit Nederland."

Uit het dossier van de documentairemakers blijkt dat Wim en Nathalie tien jaar geleden dachten dat ze alles goed hadden gedaan. "Hun Belgische advocaat nam contact op met de Nederlandse Raad voor de Kinderbescherming, alles leek in orde. Die raad deed voor de geboorte van Donna niets en kwam pas in actie toen er uitvoerig publiciteit uit Vlaanderen kwam", zegt Van de Kerkhof.

"Cliënten wensen een Belgisch kindje te adopteren", schrijft advocaat Ann van de Steen op 28 februari, twee dagen na de geboorte. "Donna zal reeds vanaf 1 maart 2005 verblijven bij mijn cliënten." Begin februari was er getelefoneerd met de instanties en had Wim brieven verstuurd naar de Kinderbescherming en naar de gemeente Leusden. "Ze waren vanaf het begin op de hoogte dat het om een Belgisch kind ging", zegt de advocate aan het programma.

Pas nadat de zaak in Vlaanderen uitvoerig in het nieuws gekomen was, kwam de Raad voor Kinderbescherming langs. Daarna werd geoordeeld dat de baby zo snel mogelijk terug moest naar België. Het begin van een lange juridische strijd. Het maakt de Nederlandse ouders nog steeds razend dat er toen pas een reactie kwam en dat ze internationaal in opspraak kwamen omdat ze de baby gekocht zouden hebben.

"We hebben haar NIET gekocht", herhaalt Nathalie in de reportage. "We hebben de draagmoeder onkosten betaald. Dat moet en mag. Het bedrag is niet zo hoog als de rechter genoemd heeft (12.000 euro), het is niet belangrijk. Als ik er meer over zeg, maak ik het voor Donna weer erger."

Uit de reportage blijkt dat het koppel na al die jaren moegestreden is. De jaren van angst om Donna te verliezen en de juridische strijd hebben hun tol geëist. "De rek is eruit", zegt Nathalie. "Financieel, emotioneel en lichamelijk." Wim heeft zich een tijdje moeten laten opnemen. Ze hebben hun werk moeten opgeven en leven van uitkeringen.

Het koppel wil emigreren naar Spanje, waar de huizen goedkoper zijn en ze minder last hebben van "het gedoe". "Een nieuw leven... Dat kan hier niet meer. Als je tien jaar niet van die naam afkomt en je blijft tien jaar lang een crimineel, dan moet je weg", zegt Nathalie.

Donna zelf wordt ook getoond in de reportage. Ze wordt gefilmd van op een afstand en haar gezicht komt niet in beeld. "Ze komt vrolijk over, ze danst in het tuintje van haar ouders...", zegt Van de Kerkhof. Maar ook voor haar blijft het moeilijk, zeggen de ouders. "Onlangs kwam ze thuis van school en was het: "Die en die zeggen dat jullie criminelen zijn en in de gevangenis moeten zitten, dat jullie mij gekocht hebben, is dat zo?" Tot op vandaag blijft het duren", zegt Nathalie.

De ouders zeggen dat er ook heel veel woede in haar schuilt. Over haar draagmoeder en over haar biologische vader. "Ze vindt dat hij eindelijk maar eens zijn eigen leven moet leiden. Hij heeft nu zelf toch een kind? Ze is ook boos om hoe die mensen haar hebben neergezet: als een baby die verhandeld is. Ze is tien jaar, ze kan ook googelen."

En wat zegt Donna zelf? "Ik wil wel een beetje van het gezeur af zijn. Want ik ben het nu echt zat, na tien jaar."

Bart Philtjens, de biologische vader van Donna, ziet een verhuizing naar Spanje absoluut niet zitten, zo blijkt uit de reportage. Hij heeft omgangsrecht gekregen, maar hij heeft Donna nog nooit gezien. Via de tussenpersoon die het omgangsrecht regelt, krijgt hij alleen klasfoto's.

"Ik respecteer dat ze mij voorlopig niet wil ontmoeten, maar hoe komt dat, welk beeld heeft haar omgeving van mij opgehangen?", vraagt hij zich af. "Ik wist niet dat ze van plan waren om naar Spanje te verhuizen. Daar kan ik niet mee akkoord gaan. Alle drastische veranderingen in Donna's leven moeten ze mij ook melden."

"Ik hoop dat Donna, als ze volwassener is, mij zal willen opzoeken. Maar hoe kan er een echte bezoekregeling komen als ze in Spanje zit? Gaan ze mijn vliegticket betalen?"

De volledige reportage is vanavond te zien op Nederland 2 (NPO2) in het programma "Dit is de dag" van de Evangelische Omroep, om 21.25 uur.