Beslissende ronde in atoomoverleg met Iran
Wordt een (raam)akkoord bereikt, kunnen de zeven landen tegen eind juni een volledige oplossing uitdokteren, alle technische details inbegrepen.
De westerse VN-landen willen een harde garantie dat Iran geen kernwapens fabriceert. Om daarover zekerheid te hebben, vinden zij dat het sjiitische land zijn atoomprogramma, waarop het als ondertekenaar van het IAEA-verdrag recht heeft, moet beperken en omvangrijke controles moet toestaan (wat dan weer de deur voor spionageactiviteiten kan openen). Teheran ontkent al jaren met klem dat het een atoombom wil bouwen, maar velen denken dat het theocratische land, ondanks een fatwa op kernwapens, stiekem aan een bom werkt. Vooral Israël volgt elk manoeuvre van Iran met argusogen.
Teheran hoopt met een akkoord vooral een beëindiging van de economische sancties te bewerkstelligen.
Mocht het tot een verdrag komen, dan zal dit prompt als "historisch" worden beschouwd. Sinds de revolutie van ayatollah Khomeini in 1978 leven de VS en de Islamitische Republiek in onmin. Met name Israël port de VS aan om de "existentiële nucleaire dreiging uit Iran ongedaan te maken". In het bijzonder bij de Republikeinen en de neoconservatieven vinden de Israëli's daarvoor een gewillig oor.
Zowat anderhalf jaar geleden is voor het eerst een lichte dooi ingetreden in de relaties tussen Iran en de VS (en bij uitbreiding het Westen). Nadat Hassan Rouhani in augustus 2013 president van Iran was geworden, begonnen hij en de Amerikaanse president Barack Obama elkaar brieven te sturen. Het kwam tot een telefoongesprek waarin de twee overeenkwamen de onenigheid over het nucleaire programma van Iran op te lossen.
In november 2013 kwam het tot een eerste klein akkoord en werd het Iraanse nucleaire programma opgeschort. Tot een volwaardig en definitief akkoord is het sindsdien evenwel (nog) niet gekomen. Al verschillende keren hebben de VS, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, China, Rusland en Duitsland met Iran rond de tafel gezeten, maar tot nu toe is nooit een bindende overeenkomst uit de bus gevallen.
In Lausanne doen de grootmachten en Iran momenteel een nieuwe poging om een akkoord te bereiken. Ze hebben zichzelf 31 maart als deadline opgelegd, afwachten of ze die halen.