Linksradicale Podemos grote winnaar in Andalusië

Voor Podemos was het de eerste grote test nadat hun geestesgenoten van Syriza de Griekse verkiezingen hadden gewonnen. En die test hebben ze dus goed doorstaan. "De verandering is begonnen en ze zal voortgaan", zei Podemos-kandidate Teresa Rodríguez achteraf.

Podemos haalde vorig jaar vanuit het niets 5 zetels bij de Europese verkiezingen. Bij de Andalusische verkiezingen was het de eerste keer dat de partij deelnam. Met 15 zetels kan Podemos een belangrijke rol gaan spelen in het regionale parlement.

De PSOE wordt de grootste partij in Andalusië met 47 zetels, evenveel als bij de vorige verkiezingen in 2012 en 8 zetels te weinig voor een absolute meerderheid. De sociaaldemocraten zullen dus op zoek moeten naar partners. Het is nu de vraag of Podemos, dat zich anti-establishment opstelt, open zal staan voor samenwerking.

De rechtse Partido Popular, de partij die het op federaal vlak voor het zeggen heeft, krijgt zware klappen te verwerken en zakt van 50 zetels naar 33. Een deel van die stemmen is wellicht naar de nieuwe rechtsliberale partij Ciudadanos ("Burgers") gegaan. Die haalt -eveneens vanuit het niets- 9 zetels. Ciudadanos werd enkele jaren geleden in Catalonië opgericht en werpt zich net als Podemos op als een anticorruptiepartij.

De vervroegde verkiezingen gisteren in Andalusië waren het gevolg van de breuk tussen de regerende coalitie van socialisten en groen-communisten van Izquierda Unida (IU). Die laatsten halen nog 5 zetels.

De nieuwe partijen halen profijt uit de ontevredenheid bij de Spaanse kiezers. In Andalusië in het bijzonder ligt de werkloosheid bijzonder hoog (34 procent) en worden de socialisten beschuldigd van het verkwisten van honderden miljoenen euro aan overheidsgeld.

In Spanje is van oudsher de facto een tweepartijendemocratie; de rechtse PP versus de linkse PSOE. Met de opkomst van Podemos en Ciudadanos lijkt dat nu voorbij. "Het tweepartijensysteem is dood", aldus Albert Rivera van Ciudadanos.