"Analyse Netanyahu over Iran is fout"

De Amerikaanse president Barack Obama heeft zijn ongenoegen laten blijken over de toespraak van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voor het Congres later vandaag. "Netanyahu had het in het verleden fout over het Iraanse kerndossier", aldus Obama, die meteen ook benadrukte dat hij "geen persoonlijk probleem" met de man heeft. Washington vreest dat de onthullingen van Netanyahu de diplomatieke gesprekken over het Iraanse kernprogramma in gevaar zullen brengen.

"Mijnheer Netanyahu heeft allerlei verklaringen afgelegd. Het zou een zeer slecht akkoord zijn. Het zou Iran toelaten om 50 miljard dollar te recupereren. Iran zou het akkoord niet respecteren. Niets van dat alles is waarheid gebleken", aldus Obama in een interview met het persagentschap Reuters.

"In werkelijkheid hebben we tijdens deze periode gezien dat het Iraanse kernprogramma geen vooruitgang gemaakt heeft. Iran heeft in veel opzichten zelfs achteruitgang geboekt in verscheidene elementen van zijn kernprogramma." Vorige week bleek uit gelekte documenten van de Zuid-Afrikaanse veiligheidsdienst dat Netanyahu tijdens een speech voor de VN in 2013 foute informatie verspreid had over het Iraanse kernprogramma.

Obama herhaalde de Amerikaanse wens om tot een langdurig akkoord met Iran te komen, langer dan 10 jaar in elk geval. Hij verwees ook naar de spanningen die de voorbije dagen waren gerezen naar aanleiding van het bezoek van Netanyahu aan Washington. "Er is tussen ons geen persoonlijk probleem", stelde de president, maar hij beklemtoonde wel de noodzaak om de Amerikaanse politieke besluitvorming te respecteren.

Witte Huis vreest loslippigheid Netanyahu

De geplande speech van Netanyahu voor het Amerikaanse Congres is zeer omstreden. De Israëlische premier regelde de afspraak op eigen houtje met de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, John Boehner, zonder medeweten van het Witte Huis. Om die reden zal er ook geen ontmoeting plaatsvinden tussen Obama en Netanyahu. Officieel luidt het dat Obama geen standpunt wil innemen in de Israëlische verkiezingen, die over twee weken plaatsvinden.

Voor Netanyahu (foto) is de toespraak de laatste kans om zijn mening over het Iraanse kernprogramma te ventileren. Sommigen noemen het nu al dé toespraak van zijn carrière. De Israëliër is zeer wantrouwig over de internationale inspanningen om een deal met Iran te bereiken. Hij vreest dat de onderhandelaars, onder hen de VS, te veel toegevingen zullen doen, waardoor Iran toch nog in staat zal zijn een atoombom te produceren.

De regering-Obama heeft vooral schrik dat Netanyahu uit de biecht zal klappen en details uit de achter gesloten deuren gevoerde onderhandelingen zal bekendmaken. Obama zelf zei gisterenavond dat hij er alle vertrouwen in had dat de uitspraken van Netanyahu geen blijvend gevolg zouden hebben voor de relatie tussen beide bondgenoten. "Ik denk niet dat het permanent destructieve gevolgen zal hebben. Het is wel een afleiding van onze focus. De focus zou moeten zijn: hoe weerhouden we Iran van het maken van een kernwapen?"

Waarnemers vermoeden echter dat de Israëlische premier met zijn speech de afgevaardigden aan het twijfelen wil brengen, zodat ze om een uitstel van het kernakkoord met Iran vragen. De deadline voor dat akkoord ligt nu op eind maart. Verwacht wordt dat zeker 40 Democratische afgevaardigden niet zullen opdagen voor de speech, die ze een "politieke stunt van de Republikeinen" noemen.

Nicholas Kamm/AFP

Meest gelezen