Kan schaliegas energietekort van Groot-Brittannië oplossen?

Ons land is niet het enige land dat kampt met een mogelijk stroomtekort. Ook in Groot-Brittannië is dat het geval. Tijdens de strenge winter van twee jaar geleden was het bijna zover. Toen had het land nog een voorraad voor twee dagen. Om dat soort situaties in de toekomst te vermijden is Groot-Brittannië op zoek naar nieuwe energiebronnen. Schaliegas is een goede kandidaat.

De weg naar Crawberry Hill in East-Yorkshire is wit, wit van de rijm. Het vriest hier in dit landschap van glooiende groene heuvels. Drieduizend meter onder onze voeten ligt de Bowland Shale, een van de drie potentiële schalielagen in Groot-Brittannië waar mogelijk grote voorraden schaliegas opgeslagen liggen. En hier, in deze buurt, wordt binnenkort een testboring uitgevoerd door Rathlin Energy (foto), een Brits energiebedrijf.

"Schalie is het meest voorkomende sedimentair gesteente op aarde", zegt Ernest Rutter (foto), professor aan de universiteit van Manchester. Rutter is ook een vooraanstaand lid van de Nationale Schaliegascommissie en een voorstander van de ontginning. "Maar niet alle schalielagen zijn een goede bron van schaliegas. De Bowland shale in het noorden van Groot-Brittannië is dat mogelijk wel."

Het gas ligt hier al meer dan 300 miljoen jaar opgeslagen. Om het eruit te krijgen moet eerst geboord worden tot op minstens 3.000 meter diepte. Dan wordt er ook horizontaal geboord. Vervolgens worden er duizenden liters water onder grote druk in de boorgaten gepompt, zodat het gesteente barst. Als het gas dan in voldoende hoeveelheden naar boven vloeit, kan er gestart worden met de exploratie.

"De ontginning van schaliegas kan ons van onze kolenverslaving afhelpen", zegt Rutter. We moeten absoluut ophouden met kolen te verbranden, nu goed voor bijna 40 procent van onze elektriciteit. "Bij de verbranding van gas komt de helft minder CO2 vrij."

Protestgroepen schieten uit de grond

Maar zo'n vaart loopt het allemaal niet. Hoewel de regering-Cameron de toekomstige ontginning van schaliegas volop steunt, met gunstmaatregelen voor de energiebedrijven en met wetswijzigingen die hen meer rechten geven, zijn nog maar weinig bronnen aangeboord. Voor met zekerheid vastgesteld kan worden of er schaliegas onder de grond zit, moeten er proefboringen worden uitgevoerd. En overal waar zo'n boring gepland is ontstaat een antifrackinggroep. Op sommige plekken zetten actievoerders zelfs een permanent kamp op, liefst voor de ingang van de site waar geboord zal worden.

Ook in Crawberry Hill, in de buurt van Hull, is dat het geval. En hoewel het vriest en er een ijzige wind over de velden waait, geven de actievoerders - "protectors" noemen ze zichzelf - niet op. Pip Crawley (foto) is een van de actievoerders die hier al meer dan een jaar kamperen. "Ik woon hier in de buurt", zegt ze, "maar zelfs ik wist niet wat Rathlin Energy hier van plan was. De energiebedrijven geven liefst zo weinig mogelijk uitleg, dan kunnen ze ongehinderd hun gang gaan."

De bezwaren van de tegenstanders van schaliegas zijn groot: ze vrezen ervoor dat het afvalwater van de schaliegasexploratie de waterlopen en drinkwaterbronnen zal vervuilen, en dat de ontginning overlast zal meebrengen voor de omwonenden in de vorm van tientallen vrachtwagens die elke dag door de kleine straatjes zullen denderen. In het slechtste geval veroorzaken aardverschuivingen scheuren in de huizen.

"Nood aan eigen, betrouwbare energiebron"

Maar gemeenten waar proefboringen plaatsvinden, kunnen daar ook heel wat bij winnen. Zo krijgen ze 100 procent van de bedrijfsbelastingen - toch al snel goed voor anderhalf miljoen pond, een som van 100.000 pond per ontginning en 1 procent op de winst zodra de exploratie wordt ingezet. Dat maakt dat de gemeente waar de Crawberry Hill-testsite ligt, pro-"fracking" is. De stad Hull, iets meer naar het noorden, waar ze alleen de nadelen ondervinden - vervuild afvalwater - is tegen.

Maar professor Rutter is niet onder de indruk van het protest. "Niemand wil een schaliegasontginning in zijn achtertuin. Maar we leven nu eenmaal in een geïndustrialiseerde wereld. En Groot-Brittannië heeft dringend nood aan een eigen, betrouwbare energiebron, om niet langer afhankelijk te zijn van gas- of kolenleveranciers als Qatar of Rusland. Schaliegas kan die functie vervullen. Maar dan moeten we wel eerst voldoende proefboringen kunnen uitvoeren. Pas dan zullen we met zekerheid weten of de schaliegasindustrie hier voet aan de grond kan krijgen."

Meest gelezen