"Geen gevaar voor uitbreiding conflict in Oekraïne"

"De allereerste slachtoffers van de oorlog in Oekraïne wonen in Oekraïne zelf", vindt Coolsaet. "Zij zijn het slachtoffer van een machtsstrijd tussen Rusland, dat het gevoel heeft dat het Westen het wil omringen, en het Westen dat vindt dat Oekraïne het recht heeft zijn eigen toekomst te bepalen. Daartussen zit Oekraïne."

De Russische president Vladimir Poetin denkt helemaal niet aan een uitbreiding van zijn rijk, maar het Westen is Rusland wel kwijtgeraakt. Rik Coolsaet heeft geen hoge pet op van de aanpak van de crisis. "Hier in het Westen hebben we niet begrepen dat Rusland tegen de achtergrond van het verdwijnen van de Sovjet-Unie met een inferioriteitscomplex zat, maar ook met schrik voor het oprukkende Westen."

Maar ook de Russen hebben ons verkeerdelijk verdacht van slechte bedoelingen, denkt hij. Daardoor zitten we nu met een botsing van verkeerde percepties, waarvan Oekraïne het grootste slachtoffer is. Beide partijen hebben zich onvoldoende ingeleefd in elkaars standpunt, waardoor de kans op een compromis tussen oost en west verkeken is.

De gebeurtenissen van eind 2013, toen de Europese Unie Oekraïne een associatieverdrag aanbood, hebben de zaken in een stroomversnelling gebracht. In Kiev wilde het volk kost wat kost bij de EU en president Janoekovitsj moest wijken, maar de Russisch sprekende minderheid in het oosten bleef gefrustreerd achter.

Daar kwam gedonder van. Oekraïne verloor vorig jaar het Krim-schiereiland, dat aansluiting zocht bij de grote Russische beer. In het zuidoosten roerden zich pro-Russische rebellen, gesteund door Moskou.

Het conflict in Oekraïne heeft de Russen weer samengebracht, rond president Poetin. "Het gaat zelfs niet over de figuur van Poetin, want uiteindelijk is Rusland geen monoliet", ontkracht Coolsaet het beeld van de nieuwe boeman van het Westen. "Denk maar aan de grote betogingen in Moskou in december 2011, waarbij de jongeren en de middenklasse op straat zijn gekomen tegen het bewind, tegen Poetin. Door Oekraïne is de interne cohesie rond Poetin verzegeld. Ik denk niet dat we ons daarvoor op de borst moeten kloppen."

Er is nu weliswaar een erg broos bestand na het akkoord in Minsk, maar volgens Rik Coolsaet blijft een definitieve oplossing uit. "Ik denk dat je in Oekraïne naar een situatie gaat zoals op andere plekken in Centraal- en Oost-Europa: die van een bevroren conflict, een conflict waarbij iedereen beseft best niet verder te stoken, maar de toestand laat zoals hij is, en die is bijzonder onbevredigend."