Elke minuut worden 7 meisjes besneden
Wat is vrouwenbesnijdenis?
Vrouwelijke genitale verminking (VGV) omvat alle procedures waarbij de vrouwelijke genitalia doelbewust bijgewerkt of beschadigd worden om niet-medische redenen. Er zijn verschillende "types":
- Clitoridectomie: gehele of gedeeltelijke verwijdering van de clitoris
- Excisie: gehele of gedeeltelijke verwijdering van de clitoris en de binnenste en/of buitenste schaamlippen
- Infibulatie: verkleinen van de vaginale opening door de binnenste en/of buitenste schaamlippen gedeeltelijk dicht te naaien
- Alle andere technieken, waaronder prikken, snijden, krassen, dichtbranden,...
Wat zijn de gevolgen?
Vrouwelijke genitale verminking wordt wereldwijd erkend als een schending van de rechten van meisjes en vrouwen. Het levert geen voordelen op voor de gezondheid, is altijd gevaarlijk en vaak ook levensbedreigend.
De lichamelijke gevolgen op korte termijn zijn niet min: hevige pijn, shock, bloedingen, tetanus, bacteriële infecties, plasmoeilijkheden, open wonden en kwetsuren.
Op langere termijn komt daar nog bij: herhaaldelijke blaas- en urineweginfecties, cystes, zeer pijnlijke seksualiteitsbeleving, verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid, een verhoogd risico op complicaties bij bevallingen en op doodgeboren kinderen en de noodzaak aan latere chirurgische ingrepen.
Daarnaast dragen de slachtoffers ook psychologisch, emotioneel en sociaal de gevolgen, voor de rest van hun leven.
Wie zijn de slachtoffers?
Vrouwenbesnijdenis wordt het meest toegepast in Afrika, voornamelijk in landen in het westen, oosten en noordoosten. Ook in sommige landen in Azië en het Midden-Oosten komt het voor.
De meeste slachtoffers zijn jonge meisjes tussen 5 en 15 jaar oud. De Verenigde Naties schat het totale aantal slachtoffers wereldwijd op zowat 140 miljoen. In Afrika zouden ongeveer 92 miljoen meisjes van 10 jaar en ouder het slachtoffer zijn van genitale verminking.
Elk jaar ondergaan 3,6 miljoen meisjes een vorm van genitale verminking. Dat zijn er 6,8 per minuut. "Hallucinant", zegt Plan België. "In 13 Afrikaanse landen is meer dan de helft van de meisjes besneden. In landen als Somalië, Guinee, Djibouti en Egypte zijn zelfs 9 op de 10 vrouwen slachtoffer van genitale verminking."
Niet-schoolgaande meisjes op het platteland in Afrika en het Midden-Oosten lopen het grootste risico. Maar de praktijk beperkt zich niet alleen tot die regio's. Ook in het westen komt vrouwenbesnijdenis voor, bij migrantengemeenschappen uit landen waar het een gangbare praktijk is.
Plan België schat het aantal slachtoffers in ons land op 13.000. Voor nog eens ongeveer 4.000 meisjes zou hetzelfde lot dreigen.
Waarom wordt vrouwenbesnijdenis uitgevoerd?
Een mix van culturele, religieuze en sociale factoren binnen families en gemeenschappen vormt de achtergrond voor genitale verminking.
- Een traditie die onder sociale druk voortgezet wordt, om te voldoen aan de verwachtingen van de gemeenschap
- Een noodzakelijke manier om meisjes op te voeden en voor te bereiden op volwassenheid
- Een manier om meisjes seksueel op te voeden: sommige gemeenschappen voeren verminking uit omdat ze geloven dat daardoor het libido afneemt en meisjes dus minder geneigd zijn tot "ongewenst seksueel gedrag"
- Soms worden ook religieuze argumenten aangehaald, terwijl geen enkele religie vrouwenbesnijdenis voorschrijft.
"Doorbreek de stilte, ontkracht de mythes"
De laatste jaren zetten ngo's sterk in op preventie en voorlichting in landen waar vrouwenbesnijdenis vaak voorkomt. De cijfers zijn daardoor gedaald. "Genitale verminking komt minder voor dankzij preventiecampagnes en wetten die het gebruik bestraffen. Vandaag loopt een meisje 30 procent minder kans om besneden te worden dan haar moeder", zegt Plan België.
Goed nieuws dus, maar er is nog altijd geen reden voor een hoerastemming. In heel veel landen in Afrika en het Midden-Oosten groeit de bevolking heel sterk aan. Ondanks een daling van de cijfers, zou het aantal slachtoffers de komende jaren dus kunnen stagneren of zelfs stijgen.
De Verenigde Naties zijn ervan overtuigd dat vrouwelijke genitale verminking in één generatie uitgeroeid kan worden, maar daarvoor zijn nog heel wat inspanningen nodig. "De verandering gebeurt binnen de gemeenschappen. De stilte doorbreken en de mythes rond vrouwenbesnijdenis ontkrachten zijn de eerste stappen", zegt VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon.
Lees meer
Onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie, de Verenigde Naties, Unicef en Plan België voeren campagne tegen vrouwenbesnijdenis.