Nieuwe koning in Saudi-Arabië - wat mogen we verwachten?
De toespraak werd vanmorgen uitgezonden door staatszender Saudi 2. Salman (79) sprak amper enkele uren nadat koning Abdullah was overleden. "We blijven, met de steun van God, vasthouden aan de correcte politiek die Saudi-Arabië heeft gevolgd sinds zijn oprichting", klonk het.
Salman - die meteen ook zijn Twitteraccount een update gaf - had het ook over de strijd tegen terrorisme, nu IS nog steeds delen van Syrië en Irak in handen heeft. "De Arabische en islamitische staten moeten zich dringend solidair en met meer cohesie opstellen," zei hij daarover. Meer samenwerking in de strijd tegen terreur dus.
Salman wil in de voetsporen treden van de pas overleden koning Abdullah, die onder meer in eigen land constant strijd voerde tegen radicale islamisten. Na 9/11 sloeg hij hard terug tegen Al Qaeda, dat de monarchie omver trachtte te werpen. De terreurbeweging moest uiteindelijk uitwijken naar Jemen.
Saudi-Arabië is de grootste Arabische bondgenoot van het Westen en een belangrijke pion in de strijd tegen moslimterrorisme. Salman zal wellicht de goede relaties met het Westen voortzetten.
Goed of slecht nieuws voor de vrouwen?
Wat de binnenlandse politiek, persvrijheid en vrouwenrechten betreft, is het afwachten of Salman de voorzichtige hervormingen van Abdullah zal voortzetten. Salman heeft een iets conservatievere reputatie. De nieuwe kroonprins Muqrin wordt beschouwd als minder conservatief, maar kan wellicht niet echt een stempel drukken (zie onder).
In Saudi-Arabië wordt een erg conservatieve vorm van de islam beleden, het wahabisme, en vrouwen hebben er weinig rechten. Onder Abdullah mochten ze bijvoorbeeld wel aan de Olympische Spelen deelnemen. Eerder had Salman zich al laten ontvallen dat hij tegen de invoering van democratie is. Hij zei dat off-the-record tegen Amerikaanse diplomaten, maar de quote werd later gelekt via WikiLeaks.
Wat het binnenland betreft, staat Saudi-Arabië voor een grote sociaal-economische uitdaging. Er is een groot deficit door de lage olieprijs, en er zijn weinig toekomstperspectieven om werk te vinden voor een hele generatie jonge mannen.
Wat met de olieprijs?
Er wordt in het Westen ook uitgekeken naar de politiek die Salman zal volgen met betrekking tot de olie. Ondanks de dalende olieprijzen heeft Saudi-Arabië de jongste tijd het aanbod niet verminderd, waardoor de olieprijzen fors omlaag gingen. Toen het nieuws van Abdullahs dood bekend raakte, ging de olieprijs op de internationale markten meteen de hoogte in, omdat er wordt gevreesd dat Salman die politiek eventueel zou kunnen omkeren. Momenteel zijn daar echter geen aanwijzingen voor.
Salman was 50 jaar gouverneur van de provincie Riyad, en nam onder Abdullah al heel wat taken voor zijn rekening omdat de koning ziek was. Salman is mee met de sociale media: hij gaf zijn twitteraccount meteen een update, en postte onder meer "Ik vraag God om me te helpen slagen in mijn taak om de mensen in Saudi-Arabië te dienen."
Welke invloed heeft de nieuwe kroonprins?
Salman heeft Muqrin, een andere halfbroer van de overleden koning Abdullah, aangewezen als de nieuwe kroonprins. Die keuze breekt met oude tradities, in die zin dat Muqrin van lage afkomst is aan moederszijde, en omdat hij in het buitenland gestudeerd heeft.
Muqrin (69), een voormalige gevechtspiloot, wordt gezien als minder conservatief dan Salman. "Maar we moeten nog bekijken in hoeverre hij een rol zal spelen onder de nieuwe koning. Volgens het Saudische recht kan een kroonprins niets meer doen dan uitvoeren van wat hem is opgedragen door de koning", zegt Khalid al-Dakheel, een docent politieke wetenschappen in Riyad.