Hoe overleef je extreme vriestemperaturen ?

Montreal noteert op dit uur een gevoelstemperatuur van -34 °C (-24 in thermometerhut). Regina staat op -26 °C (-15) en Winnipeg -28 °C (-20). De koudste plek vandaag waren de Canadese prairies in de provincie Saskatchawan, waar het niet warmer werd dan -43 graden.

Is dit extreme winterweer uitzonderlijk?
Ja en neen. Dit soort temperaturen komt wel eens vaker voor in deze contreien. Uitzonderlijk is echter wel dat Koning Winter Canada zo vroeg aandoet. Normaal gezien is februari de koudste maand van het jaar. Ook het feit dat de diepvries meer dan een week lang open blijft, is abnormaal.

Voor Belgen spreken zulke temperaturen tot de verbeelding en velen kunnen zich moeilijk inbeelden hoe een land en z’n inwoners omgaan met dat extreme weer.

Om te beginnen zijn de Canadezen natuurlijk wel wat gewoon. Dit land staat nu eenmaal niet bekend als een tropische vakantiebestemming en is berucht voor zijn strenge winters. Net zoals in België veroorzaakt de koude de bekende problemen: het aantal oproepen bij pechverhelpingsdiensten verdubbelt, veel mensen in de bouwsector zijn plots technisch werkloos en het is opvallend rustig in de straten.

Voor het overige gaat alles gewoon verder, eerlijk gezegd. Begrijp me niet verkeerd, het is niet de leukste tijd van het jaar uiteraard, maar met dit soort weer merk je dat er meteen een goed geoliede machine in gang schiet. Wegen worden snel en efficiënt sneeuw- en ijsvrij gemaakt, speciale verwarmingscentra gaan open en gemeentelijke winterplannen worden actief. Treinen blijven rijden (op diesel, niet met elektrische en kwetsbare leidingen), vliegtuigen blijven vliegen (op een handvol annulaties na dan) en wegen blijven open (al gaat het allemaal wat trager). Dit soort temperaturen hangt vaak ook samen met een ijzige wind en dat laatste geeft al wel eens afgeknapte elektriciteitsleidingen of omgewaaide bomen.

Het meest dramatische is nog de situatie voor de daklozen. Toronto is een miljoenenstad met ongeveer 5.000 daklozen. Die allemaal een veilig onderkomen geven, is niet eenvoudig. In de nacht van dinsdag op woensdag vroor een dakloze man dood aan een bushalte.

En hoe overleven wij – de familie Roels - de vrieskou, willen mensen vaak weten? Uiteraard draag je aangepaste kledij. Het geheim is thermisch ondergoed en daarover verschillende lagen te dragen, drie op dit ogenblik. Ook een deftige winterjas (van Canadese makelij) doet wonderen, net als een zonnebril. Jawel, een zonnebril, want het mag dan berekoud zijn, de zon schijnt en op een sneeuwwitte achtergrond verblindt dat je zicht.

Je beperkt zoveel mogelijk de buitentijd. Zelf tot aan de brievenbus in de voortuin wandelen is uit den boze. Vooral met kinderen is het opletten. De directeur van de school van onze dochters liet per mail weten dat de kinderen niet naar buiten mochten wegens de extreme temperaturen.

Voor we naar Canada verhuisden, kenden we maar twee gradaties: "koud" en "ijskoud", waarbij het vriespunt voor het onderscheid zorgde. Want -5 °C of -25 °C, wat is het verschil? Koud is koud, toch? Niet dus. Na vier jaar Canada zijn we vertrouwd met de nuances. Vanaf -10 °C hoef je de autoruit niet meer schoon te schrapen 's ochtends, want het vocht in de lucht is weg gevroren. -20 °C is goed voor staalhard bevroren sneeuwplekken op de weg. Bij -25 graden bevriezen je neusvleugels binnen enkele seconden. Vanaf -30 treedt frostbite op na enkele minuten. En over -35 °C wil ik het liever niet hebben. Als je van een week -25 graden komt, is -5 graden plots aangenaam mild, geloof me.

Canadezen praten graag en veel over het weer, meestal over hoe slecht het wel is. De zomers zijn te heet, de herfst te winderig, de winters te koud en de lente te nat. Wij doen ondertussen gezellig mee en trekken ons op aan de wetenschap dat de zomer ook dit jaar weer fantastisch zal zijn. Want die zekerheid heb je gelukkig in dit land. Of zoals een vriend me ooit zei: “Canadese zomers zijn een manier van God om ervoor te zorgen dat mensen in Canada blijven wonen, want als het alleen van de winters afhing, was dit land al lang verlaten.”