"Paus kan alles veranderen in de Kerk"
Theoloog Hans Geybels (links) van de KULeuven is niet zo verbaasd over de manier waarop paus Franciscus zijn kardinalen de mantel heeft uitgeveegd. Het is ongebruikelijk dat de paus dat soort termen gebruikt, maar de boodschap ligt in de lijn van eerdere uitspraken van de paus.
De paus gaat vooral tekeer tegen het klerikalisme en tegen de Kerk als instituut en machtscentrum die ze nog altijd is, ook in deze tijden. In de plaats wil de paus meer de nadruk leggen op het evangelie en minder op de instellingen.
Werken in het Vaticaan maakt mensen tot onderdeel van het systeem, aldus Geybels. Als Argentijn is de nieuwe paus een buitenstaander, maar dat wil niet zeggen dat hij alleen staat in Rome. Zo is hij vorig jaar net verkozen op een draagvlak van kardinalen die beseften dat hervormingen nodig waren om de Kerk te redden.
Die verkiezing kwam overigens op een cruciaal ogenblik nadat de vorige paus Benedictus XVI besloten had om af te treden. Wellicht speelde daarin een lijvig intern rapport over misbruiken in de Kerk een rol, waardoor de drang naar hervormingen ook bij de kardinalen -die de paus kiezen- groter werd.
De paus heeft vrijwel onbeperkte macht
Hoe dan ook kan een paus naar eigen goeddunken hervormingen doorvoeren, wetten veranderen en toplui in de Kerk vervangen en hoeft hij daarvoor geen verantwoording af te leggen aan de curie of andere instellingen.
Of Franciscus slaagt in zijn missie, hangt af van hoelang hij de Kerk kan blijven leiden, aldus professor Geybels. Een volgende paus zal vrijwel zeker een meer conservatief profiel hebben, maar zolang hij de ring van Petrus draagt, kan Franciscus zijn stempel drukken, onder meer door het benoemen van gelijkgezinde kardinalen en zo ook lang na zijn overlijden.
Een voorbeeld van hoe paus Franciscus kan ingrijpen in de Belgische kerk is de benoeming van een nieuwe aartsbisschop nu monseigneur Léonard met pensioen gaat. Ook via het benoemen van een nieuwe kardinaal zou de paus verder invloed in onze kerk kunnen verwerven.
