Wie zijn de Houthi's in Jemen?
Vanuit het niets -ergens in het noorden van Jemen- rolden konvooien met Houthi-strijders de hoofdstad Sanaa binnen en namen ze tal van regeringsgebouwen in. Kort daarop volgde de havenstad al-Hudaydah en ook daar was de tegenstand eerder symbolisch.
Veel officieren en soldaten van het Jemenitische leger voelden zich blijkbaar niet geroepen om verzet te bieden en dat zal wellicht wel te maken hebben met de figuur van Ali Abdullah Saleh, de voormalige militaire sterke man die twee jaar geleden na volksprotest de baan moest ruimen voor de huidige, machteloze, regering. Blijkbaar gebruiken de aanhangers van Saleh -zelf een sjiiet- de Houthi's om wraak te nemen.
Hoe dan ook zijn de Houthi-rebellen plots een machtsfactor van belang in Jemen. Hoever ze hun opmars willen doorzetten, is niet duidelijk. De sjiieten maken 35% uit van de bevolking in Jemen en dat is niet voldoende om het land te controleren. Bovendien stuiten de Houthi's ten zuiden van Sanaa blijkbaar op forse tegenstand van soennitische stammen en van de extremistische soennitische terreurgroep Al Qaeda.
De Houthi's kunnen dan beslissen om vanuit Sanaa de regering van Jemen grotendeels te controleren of ze kunnen een eigen staat uitkerven in het noorden van het land, waar de sjiieten een meerderheid vormen.
In elk geval kunnen de Houthi's rekenen op steun vanuit Iran en net dat maakt hen erg verdacht in de ogen van de extreme soennitische wahhabi's die aan de macht zijn in Saudi-Arabië, het noordelijke vuurland van Jemen.
Zaydieten of "vijver-sjiieten"?
De Houthi's begonnen hun verzet tegen de centrale regering in 1994, maar maken deel uit van een lange traditie die teruggaat tot de eerste generaties na de profeet Mohammed.
Ze zijn sjiieten, maar -anders dan de "twaalvers" in Iran- behoren ze tot de oudere tak van de "vijver" of zayditische sjiieten. Beide groepen vereren de imams of afstammelingen van de profeet via zijn schoonzoon Ali en zijn dochter Fatima als leiders van de sjiitische gemeenschap, maar in de loop der jaren ontstonden er ruzies tussen die afstammelingen en dat verklaart de splitsing.
De vijver-sjiieten vonden na de dood van hun leider Zayd ibn Ali in 740 een toevlucht in Jemen waar ze bijna duizend jaar lang een "imamaat" vestigden. Dat werd in 1962 door een militaire staatsgreep omver geworpen en sindsdien is de sjiitische invloed in Noord-Jemen, volledig Jemen, gemarginaliseerd. Tot nu dus.