Brits onderzoek naar mogelijke betrokkenheid Rusland dood geheimagent Litvinenko

"De dood van Litvinenko is nu al 7 jaar geleden en ik hoop dat dit onderzoek zijn weduwe enigszins zal geruststellen", heeft de Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May verklaard. Weduwe Marina Litvinenko heeft gezegd "opgelucht" te zijn. "De waarheid zal uiteindelijk overwinnen."

Vorig jaar nog weigerde de Britse overheid een openbaar onderzoek te voeren naar de dood van Aleksandr Litvinenko en de eventuele betrokkenheid van het Kremlin omdat dat "de internationale relaties niet ten goede zou komen", klonk het toen. Daarop trok Marina Litvinenko naar het Britse Hooggerechtshof dat in februari dit jaar oordeelde dat Binnenlandse Zaken in Londen fout was bij het weigeren van een openbaar onderzoek. Nu komt er dus toch een openbaar onderzoek in het Verenigd Koninkrijk.

Litvinenko stond bekend als een felle tegenstander van de machthebbers in het Kremlin en in het bijzonder van Vladimir Poetin. Net als Poetin was hij een voormalig agent van de KGB (de geheime dienst van de Sovjet-Unie die na het imploderen van de Unie omgedoopt werd tot de FSB).

In de weken voor zijn dood was Litvinenko bijvoorbeeld bezig met een onderzoek naar de dood van de Russische journaliste, publiciste en mensenrechtenactiviste Anna Politkovskaja. Er werd ook gezegd dat Litvinenko - die in 2006 Brits staatsburger werd - werkte voor zowel de Britse als de Spaanse geheime diensten.

Op 1 november 2006 ging Litvinenko thee drinken met andere ex-agenten in een Londens hotel. Kort daarop werd hij ernstig ziek. Op 23 november stierf hij in een Londens ziekenhuis. Onderzoek wees uit dat hij was vergiftigd met het radioactieve polonium 210.

Op zijn sterfbed beschuldigde Aleksandr Litvinenko de Russische president Vladimir Poetin ervan de opdracht te hebben gegeven om hem te vermoorden. Ook Londen wees toen met de vinger naar Moskou, wat de relaties tussen beide landen behoorlijke verzuurde.

Rusland ontkende steeds iets te maken te hebben met de moord op Litvinenko, maar het weigerde wel om Andrej Loegovoj uit te leveren, een van de ex-agenten met wie Litvinenko de bewuste theeafspraak had. Loegovoj heeft nog steeds zitting in het Russische parlement.

Dat de Britse overheid net nu toch een openbaar onderzoek wil voeren naar de eventuele Russische betrokkenheid bij de dood van Litvinenko is opvallend. De relaties tussen het Westen en Rusland staan onder hoogspanning door de crisis in Oost-Oekraïne en in het bijzonder door de vermoedelijke aanslag op het vliegtuig van Malaysia Airlines.

"De timing is een beetje eigenaardig, maar het onderzoek is absoluut het juiste ding om te doen", stelt Richard Ottaway, voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in het Britse parlement.

Volgens een Britse onderzoeksrechter zijn er trouwens wel degelijk aanwijzingen dat Moskou betrokken is in de moord op Litvinenko.