Slag der Zilveren Helmen, een Belgische zege zowaar
Acht dagen na de inval woedde de strijd om de Luikse forten in alle hevigheid, maar Duitse troepen trokken rond de stad verder België binnen, meer bepaald in Luxemburg en Limburg.
Het Belgische leger had zich teruggetrokken op de linie van Namen tot de Gete, een zijrivier van de Demer nabij Tienen en Diest. Een kleine rivier, maar beter dan niks. Duitse verkenners te paard zouden al snel die Belgische stelling komen bekijken en eventueel op haar stevigheid en motivatie testen.
In de ochtend van 12 augustus trok een grote Duitse eenheid naar de Gete richting brug nabij Halen. Bij een eerste schietpartij werden enkele verkenners verdreven, maar daarna dwong een artilleriebombardement de Belgen tot opkrassen. Zij probeerden de brug op te blazen, maar dat lukte slechts gedeeltelijk en daarna konden de Duitsers de Gete oversteken en Halen innemen.
Na de middag wilden de Duitsers er korte metten mee maken, de cavalerie te paard voerde -nogal overmoedig- een stormaanval in oude stijl met sabel en lans uit op Belgische troepen die zich met machinegeweren en artillerie hadden ingegraven.
Het werd een bloedbad: de Duitse cavalerie liep zich te pletter in het geweer- en kanonvuur van de Belgen. 160 Belgen, 140 Duitsers en 400 paarden lieten op een uur tijd het leven. De Duitse cavalerie moest vluchten en de commandant werd gevangengenomen, net als honderden gewonden.
De slag had geen blijvend belang: het Belgische leger zou zich spoedig verder terug moeten trekken naar Leuven, Brussel, Mechelen en Antwerpen. In de fortengordel van die laatste stad zou er enige respijt volgen. In Halen bij Diest is er nu een klein museum.
"Laatste cavaleriecharge in West-Europa"
Het gevecht in Halen was een kleine veldslag, maar wel een belangrijke morele opsteker voor de Belgische troepen. André Cuppens, pastoor van de nabijgelegen gemeente Loksbergen, omschreef het gevecht in een gedicht als de Slag der Zilveren Helmen, naar de Duitse helmen die buitgemaakt werden. Een beetje ook naar analogie met de Slag der Gulden Sporen uit 1302.
De slag is echter historisch ook van belang: het was de laatste keer in West-Europa dat cavalerie met blote sabel en lansen inreed op ingegraven troepen. Voortaan zouden infanteristen met vuurwapens, mitrailleurs en kanonnen de oorlog domineren.
Hij was niet aanwezig in Halen, maar de latere Duitse generaal en strateeg Heinz Wilhelm Guderian (1888-1954) merkte op dat de moderne oorlog nu een nieuw karakter had gekregen met meer nadruk op zware vuurwapens en nadien ook vliegtuigen en tanks. In 1937 schreef hij zijn analyse neer in "Achtung, Panzer!", de blauwdruk voor de "Blitzkrieg", waarmee Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog de wereld zou verrassen.
