De wekelijkse afspraak met de MP

Zoals bij alle leuke dingen begint het al met de voorpret. Op vrijdagmiddag krijg je van de Rijksvoorlichtingsdienst plots een mailtje met het voorziene tijdstip van de pc van de MP. Spannend! Je hebt dan nog ruim een kwartier om er te komen. De RVD gaat ervan uit dat het geïnteresseerde journaille sowieso al rond het binnenhof zwermt. Zij kunnen na het lezen van het mailtje nog snel hun computer uitzetten en hun neus poederen. Dat doet de MP op dat moment ook.

De pc vindt altijd plaats in Nieuwspoort, een perscentrum voor journalisten en politici net naast het parlement. Het centrum is beroemd om z’n “Nieuwspoort-code”: wat in het café-restaurant uitgesproken wordt, blijft daar in principe. Ook zouden er zich tal van bacchanalen en vechtpartijen hebben afgespeeld. Ik mocht hiervan nog niets meemaken – u krijgt vanzelfsprekend een verslag zodra ik getuige ben van iets noemenswaardigs.

De journalisten haasten zich dan met wapperende jaspanden over de Haagse kasseien naar het zaaltje in Nieuwspoort waar het spreekgestoelte van de premier al staat opgesteld. Want het is de bedoeling dat iedereen klaar zit, met de pen in de aanslag, als de premier binnenkomt. Hij mag geen minuut van z’n kostbare tijd verliezen. Toen we een keertje vrij lang moesten wachten, zei een journaliste quasi-bezorgd tegen mij: “Dit is toch niet goed voor de economie?” En zo is het ook.

Zelfs de camera’s draaien al als Rutte binnenwandelt. Want alles wordt rechtstreeks uitgezonden op digitale netten. Je hoeft als luie journalist dus eigenlijk niet te gaan, maar dan mis je het spektakel, de show. Want juist omdat alles wordt uitgezonden, krijg je een show. Iedereen is er zich goed van bewust dat ze "on camera" zijn, ook de journalisten. Dus ga je niet vervelend doen. Meesterlijk bedacht.

Het allermooiste moment is als Rutte zwierig binnenkomt. De camera’s zijn altijd op hem gericht alsof het zijn enige en laatste optreden is. De meest vriendelijke houden zelfs rekening met z’n goeie kant. Naast Rutte steevast een professionele woordvoerder die alles vlekkeloos regisseert.

Rutte begint meestal met wat peptalk, voor iedereen een welkome opkikker aan het eind van alweer een lastige week. Het land is in crisis, meestal zijn er op de ministerraad weer pijnlijke knopen doorgehakt en de kranten staan bol van slecht nieuws. Maar Rutte slaagt er altijd in om de toestand fantastisch voor te stellen. De ministerraad heeft vandaag weer enkele schitterende beslissingen genomen die dit mooie land nog verder vooruit gaan helpen en we gaan door op de ingeslagen, succesvolle weg. Ik zit hier altijd ademloos naar te kijken. Mark Rutte, ooit een slungelige student, is dankzij training, een goeie stem en dure pakken een charismatisch leider geworden.

Maar die "one man show" duurt meestal heel kort, tijd is geld voor iedereen. Dan komt het lastige gedeelte, de vragen. Als het goed is, zitten de journalisten opgesteld in de juiste pikorde: de grote jongens van RTL, NOS en de Telegraaf op de eerste rij, de mindere goden op de rijen daarachter, een restgroep aan de zijkant. (Eén keer zat ik op de tweede rij. Het was dezelfde keer dat mijn telefoon afging en ik van Rutte écht wou weten wat Nederland ging doen aan de Fyra. Ik had het spel toen nog niet door.)

Rutte neemt een slokje water terwijl z’n regisseur in Amerikaanse stijl de belangrijkste vragensteller aanwijst. Zitten we in het Witte Huis? Er komen dan meestal een aantal onvermijdelijke maar voorspelbare vragen, die Rutte op z’n eigen wijze beantwoordt. Ontwijkend en nietszeggend, maar charmerend en met humor. Soms moet ik me inhouden om niet te applaudisseren, het enige wat ik mis, is een drankje. Radio-journalisten gaan soms mee in het theater. Zij stellen een paar leuke vragen die later samen met de gevatte antwoorden van de premier zo op antenne kunnen, ongeknipt. Dat zie ik in België nog niet snel gebeuren.

De apotheose is ook iets bijzonders. De laatste vraag is steevast weggelegd voor een oudere journalist die vroeger belangrijk was maar nu een onduidelijke positie bekleedt. Hij komt dan met een warrige vraag op een papier dat Rutte vreemd genoeg ook altijd lachend ondertekent. Het heeft iets vertederend en geruststellends. Eigenlijk wil je daarna gewoon direct naar de kroeg om het weekend in te zetten. Alleen nog snel eerst even het goeie nieuws uit de persconferentie doorseinen naar de redactie. Voor mij is het een van de hoogtepunten van de week, die persconferentie. Door het vele werk heb ik hier nog nauwelijks tijd gehad om naar theatervoorstellingen te gaan, maar premier Rutte maakt veel goed.